Τρίτη 10 Σεπτεμβρίου 2013

Η αφύπνιση είναι στην ουσία της μια ανείπωτη εμπειρία. Τι είναι το Ζεν κι από που προήλθε;



Η ιστορία του ΖΕΝ 
 (Α' μέρος)

 Τι είναι το Ζεν κι από που προήλθε; 

«Είναι διαλογισμός» 
«Είναι ο ήχος που κάνει ένα χέρι, όταν χειροκροτεί!» 

Αυτές είναι κάποιες απαντήσεις που πιθανώς θα μπορούσε να πάρει κανείς, εάν τυχαία ρωτούσε κάποιον, τι είναι το Ζεν. 
Τι σημαίνουν όμως αυτές οι ιδέες μέσα στην παράδοση του Ζεν; 
Και ποιος είναι ο σκοπός του διαλογισμού ή του κοάν μέσα στην παράδοση του Ζεν;
Για να γίνει κατανοητό το Ζεν, είναι απαραίτητο να γνωρίσουμε την καταγωγή και την εξέλιξή του ως μια εξαιρετικά μοναδική βουδιστική πρακτική. 

Ο Ρυόκαν, δάσκαλος του Ζεν ζούσε πολύ απλά σε μία μικρή καλύβα στους πρόποδες ενός βουνού. Ένα απόγευμα επισκέφτηκε την καλύβα ένας κλέφτης, αλλά είδε πως δεν υπήρχε τίποτε για να κλέψει. Γυρνώντας ο Ρυόκαν βρήκε τον κλέφτη και του είπε: «Ίσως έχεις έρθει από μακριά για να με επισκεφτείς και δεν πρέπει να γυρίσεις πίσω με άδεια χέρια. Σε παρακαλώ πάρε τα ρούχα μου ως δώρο». Ο κλέφτης μπερδεύτηκε. Πήρε όμως τα ρούχα και έφυγε. Ο Ρυόκαν στεκόταν γυμνός και κοίταζε το φεγγάρι. «Αχ καημένε φίλε» συλλογίστηκε, «μακάρι να μπορούσα να σου χαρίσω αυτό το πανέμορφο φεγγάρι...» 

Πολλοί κλάδοι του Βουδισμού στην Κίνα προέρχονται από την Ινδία. 

Το Ch'an (τζαν) ήταν ένας από αυτούς τους κλάδους. Η προέλευσή του εντοπίζεται σε ένα σύνθετο σύστημα διαλογισμού από την Ινδία, που αποτελούσε βασική πρακτική για τον πρώιμο Βουδισμό. 

Αυτός ο παραδοσιακός τρόπος διαλογισμού ονομάζεται dhyana yoga. Τόσο σημαντικό ήταν αυτό το σύστημα διαλογισμού, που το όνομα Ch'an, καθώς και το αντίστοιχο ιαπωνικό «Ζεν» προέρχονται από αυτό, έχοντας ως ρίζα την ινδική λέξη «dhyana».

Ο στόχος του dhyana είναι να ηρεμήσει το νου και να επιτρέψει στον ασκούμενο να κοιτάξει μέσα στην ίδια του τη συνείδηση, χωρίς περισπασμούς από τον έξω κόσμο. Το να κοιτάξει κανείς προς τα μέσα του και να απελευθερωθεί από τους περισπασμούς μέσω ενός ενδοσκοπικού διαλογισμού, είναι ένας τρόπος για να φτάσει σε ανώτερα επίπεδα συνειδητότητας.

Ο παραδοσιακός ινδικός διαλογισμός dhyana είχε τέσσερις βαθμίδες μετά την αρχική προετοιμασία της ανεύρεσης ενός διδασκάλου. Η ευθύνη του δασκάλου βρισκόταν στο να διδάξει στον μαθητή τι να κάνει, δίνοντάς του ένα κατάλληλο αντικείμενο διαλογισμού, ανάλογα με τις ανάγκες του. 
Ο μαθητής τότε έβρισκε ένα μέρος για διαλογισμό και συγκεντρωνόταν στο αντικείμενο του διαλογισμού. 

Στις τέσσερις βαθμίδες του dhyana, διάφορα είδη περισπασμών εμφανίζονται για να αποσπάσουν το μαθητή, μέχρι που αυτός οδηγείται από την ταραχώδη δραστηριότητα του κόσμου, σε μια ήρεμη και εστιασμένη νοητική συγκέντρωση. 

Μία μέρα ο Μαντζούσρι, διδάσκαλος (βουδισάτβα) της σοφίας, επισκέφτηκε μία συγκέντρωση φωτισμένων. Όταν έφτασε, όλοι είχαν φύγει εκτός από τον Βούδα Σακυαμούνι και ένα κορίτσι, που καθόταν σε ένα χώρο με απαράμιλλη αγνότητα και είχε πέσει σε βαθύ διαλογισμό. Ο Μαντζούσρι ρώτησε τον Βούδα, πως ήταν δυνατόν ένα απλό κορίτσι να μπορεί να φτάσει σε τέτοιο βαθύ διαλογισμό, που ούτε εκείνος δεν μπορούσε να επιτύχει. Ο Βούδας αποκρίθηκε, «κάνε την να βγει από το διαλογισμό και ρώτησέ την μόνος σου». Έτσι ο Μαντζούσρι έκανε τρεις στροφές γύρω από την κοπέλα (τρόπος για να δείξει την ευλάβειά του) και μετά χτύπησε τα δάχτυλά του. Εκείνη απέμεινε σε βαθύ διαλογισμό. Μετά προσπάθησε να την αποσπάσει, χρησιμοποιώντας όλες τις μαγικές του δυνάμεις - προσπάθησε ακόμα και να την μεταφέρει στους υψηλότερους ουρανούς. Τίποτε δεν πετύχαινε, τόσο βαθιά ήταν η συγκέντρωσή της. Αλλά ξαφνικά, κάτω από τη γη ξεπήδησε ο Μόμυο, που δεν ήταν φωτισμένος. Χτύπησε μία φορά τα δάχτυλά του και το κορίτσι ξύπνησε.

 Όταν ο Βουδισμός έκανε την εμφάνισή του στην Κίνα, από τα πρώτα ινδικά κείμενα που μεταφράστηκαν στην κινεζική γλώσσα, ήταν κείμενα που αφορούσαν διαλογισμούς. Εν τούτοις, συχνά φαινόντουσαν δυσνόητα και ακατάληπτα για τους Κινέζους. Μέσα από τα κείμενα αυτά, η πρακτική του διαλογισμού βρήκε ένα νέο χώρο έκφρασης μέσα σε ένα κλάδο του βουδισμού. 

Η Dhyana yoga υιοθετήθηκε από την Κίνα, καθώς το περιεχόμενό της απλουστεύτηκε και το Ch'an έγινε ένας σημαντικός κλάδος του κινέζικου Βουδισμού. Αν και το Ch'an διατήρησε το διαλογισμό αποσκοπώντας στην προσέγγιση νέων επιπέδων συνειδητότητας, καθώς και τη σημασία της σχέσης δασκάλου-μαθητή της dhyana yoga, εξελίχθηκε πέρα από το να αποτελεί απλά σύστημα και έγινε δρόμος ζωής γι' αυτούς που το εξασκούσαν. 

Έλεγχος ή μη έλεγχος; 

Το ίδιο ζάρι δείχνει δύο πρόσωπα. Μη έλεγχος ή έλεγχος. Και τα δύο είναι ένα θλιβερό λάθος. 

Η βασική ιδέα του Ch'an είναι η ανακάλυψη της βουδικής φύσης του ανθρώπου μέσα από διαρκή διαλογισμό και ενδοσκόπηση.

Αυτή η ιδέα ωστόσο χρειάζεται διευκρίνιση, ώστε να γίνει κατανοητή η θέση της μέσα στην παράδοση του Ch'an. Επιφανειακά φαίνεται να είναι ένας σχετικά απλός και εύκολα εξασκήσιμος στόχος, εν τούτοις κοιτώντας βαθύτερα μέσα στο Ch'an, μπορεί κανείς να διαπιστώσει, ότι δεν υπάρχει κάποια συμφωνία σχετικά με τον κατάλληλο τρόπο διαλογισμού, ώστε να ανακαλύψει κάποιος τη βουδική του φύση. Το ίδιο το Ch'an χωρίστηκε σε πολλές σχολές, αρκετές από τις οποίες παρήκμασαν και εξαφανίστηκαν. Επέζησε η βόρεια και η νότια σχολή, σχηματίζοντας τους δύο κύριους κλάδους του Ch'an. Ωστόσο, πριν εξεταστούν οι διαφορές τους, μια ματιά στις ομοιότητες μεταξύ τους μπορεί να αποκαλύψει το τι σημαίνει να ασκεί κάποιος το Ch'an. 

Το ινδικό dhyana ήταν μια μέθοδος σταδιακής αυτοβελτίωσης.

 Όταν το dhyana υιοθετήθηκε από την Κίνα, το Ch'an παραμέρισε το δρόμο της σταδιακής προσέγγισης στη φώτιση, υποστηρίζοντας την άμεση αφύπνιση. Το Ch'an μπορούσε να λειτουργήσει χωρίς τα στάδια της βαθμιαίας αφύπνισης. 

Το Samadhi (κατάσταση συνειδησιακής φώτισης) και το prajna (σοφία) ήταν συγκεκριμένα βήματα στον ινδικό διαλογισμό, αλλά στην υιοθέτηση αυτών των πρακτικών από την Κίνα, το samadhi και το prajna έπαψαν να είναι στάδια της πρακτικής, αλλά θεωρήθηκαν καταστάσεις μέσα στο νου, που είναι πάντοτε παρούσες. 

Με τους όρους της πρακτικής διαλογισμού του Ch'an, τα στάδια του dhyana αντιμετωπίζονταν ως πάντα παρόντα, για το λόγο αυτό η ξαφνική φώτιση θεωρήθηκε εξ ολοκλήρου εφικτή. 

Τελικά το Ch'an κατέληξε να αποβάλλει και το samadhi και το prajna, εφόσον αποτελούσαν πια ήδη ένα τμήμα του αφυπνισμένου νου.

 Έχει ένας σκύλος βουδική φύση; Αυτή είναι η πιο σημαντική ερώτηση. Εάν απαντήσεις ναι ή όχι, Θα χάσεις τη βουδική σου φύση. 

Η άμεση αφύπνιση είναι απλά η ξαφνική συνειδητοποίηση της βουδικής μας φύσης. 

Είναι από αυτό το σημείο και έπειτα, που το Ch'an αφήνει εντελώς πίσω του την ινδική του καταγωγή και γίνεται μια παράδοση με μια απαράμιλλη κινέζικη απόχρωση. Το μόνο εμφανές ίχνος του dhyana yoga μέσα στο Ch'an, είναι η σχέση μεταξύ δασκάλου και μαθητή. Ο μαθητής εκτελεί όλες τις ασκήσεις κάτω από την καθοδήγηση του διδασκάλου, ο οποίος αποφασίζει για την κατάσταση της προόδου και της κατανόησης του μαθητή, μέχρι που τελικά μεταβιβάζει τις διδασκαλίες του σε αυτόν. Ωστόσο, η μεταβίβαση της διδασκαλίας διέρχεται από μια ξαφνική καμπή. Μέσα στο Ch'an, ο δάσκαλος περνά τη διδασκαλία στο μαθητή μέσα από μια άμεση νοητική μεταβίβαση. Το κατά πόσον αυτή η μεταβίβαση αποτελεί κάποια μορφή τηλεπαθητικής μεταφοράς ή όχι, δεν είναι σημαντικό. Αυτό που έχει σημασία είναι περισσότερο το συμβολικό νόημα πίσω από αυτό. 

Η αφύπνιση είναι στην ουσία της μια ανείπωτη εμπειρία. 

Καμιά γλωσσική περιγραφή δε θα μπορούσε ποτέ να ελπίζει να συλλάβει την ουσία της εμπειρίας, έτσι η μοναδική πρακτική οδηγία στο Ch'an συνίσταται στην άμεση μεταβίβαση της εμπειρίας της αφύπνισης. 

Το Ch'an δίνει έμφαση στην αποφυγή της προσκόλλησης στη γλώσσα, αξιώνοντας ότι είναι μια μεταβίβαση του Βουδισμού έξω από τα ιερά βιβλία και τονίζει τη σημασία του διαλογισμού. 
Οι λέξεις δε θεωρούνται αναγκαίες για την μετάδοση των ιδεών, λόγω του ότι όταν κάποιος αφυπνιστεί, έχει υπερβεί τις νοητικές διακρίσεις και αντιλαμβάνεται μόνο το αδιαφοροποίητο. 
Οι λέξεις χρησιμεύουν μόνο για να περιγράψουν και να διαφοροποιήσουν ένα πράγμα από ένα άλλο, αλλά ο αφυπνισμένος νους βρίσκεται πίσω από αυτές τις διαφοροποιήσεις. Σ' αυτήν την αδιαφοροποίητη κατάσταση βρίσκει κάποιος τη βουδική του φύση μέσα στο Ch'an. 

Η αίσθηση του να είσαι παρόν μαζί με όλα τα όντα, βιώνεται μέσα από μια άμεση, στιγμιαία και διαισθητική αντίληψη. 

Ο διαλογισμός είναι ο τρόπος για να φτάσει κάποιος σ' αυτή την διαισθητική αντίληψη μέσα στη βουδική του φύση. Αυτό οδηγεί στη φώτιση, που είναι η αναγνώριση της ενότητας του παντός, σαν ένα αδιαφοροποίητο όλον. 
Βασικά, το φως υπάρχει μέσα σε καθέναν από εμάς, μόνο που χρειάζεται να το συνειδητοποιήσουμε. 
Κατά κάποιον τρόπο, η αποδοχή του εαυτού και της ζωής όπως είναι, μας κάνει να αφυπνιστούμε. Αυτή η κατάσταση ύπαρξης είναι η ίδια για όλους τους ασκούμενους στο Ch'an, αλλά διαφορετικοί δάσκαλοι είχαν διαφορετικές μεθόδους, ώστε να φέρουν τους μαθητές τους στην κατάσταση της φώτισης.

Ένας μοναχός είδε μια χελώνα στον κήπο του μοναστηριού του Νταϊζούι και ρώτησε τον δάσκαλο: «Όλα τα ζώα σκεπάζουν τα κοκάλα τους με σάρκα και δέρμα. Γιατί αυτό το ζώο σκεπάζει τη σάρκα και το δέρμα του με κόκαλα;» Τότε ο δάσκαλος Νταϊζούι έβγαλε το σανδάλι του και σκέπασε μ' αυτό τη χελώνα




Η ιστορία του ΖΕΝ 
 (Β' μέρος)

Οι δυο βασικές σχολές του Ζεν Bodhidharma.

Δεν μπορείς να τον περιγράψεις, δεν μπορείς να τον απεικονίσεις.

Δεν μπορείς να τον θαυμάσεις, δεν μπορείς να τον αισθανθείς.

Είναι ο αληθινός σου Εαυτός, δεν έχει που να κρυφτεί. 

Όταν οι λέξεις καταστρέφονται, δεν θα καταστραφεί. 

Το Ζεν προέρχεται από τις διδασκαλίες του Bodhidharma, αλλά όταν ήρθε στην Κίνα σχηματίστηκαν καινούργιες ερμηνείες, που οδήγησαν σε νέες σχολές του Ζεν. Οι περισσότερες από αυτές τις σχολές τελικά έκλεισαν, αλλά δύο κατάφεραν να επιβιώσουν και να ευημερήσουν: η σχολή του Ts'ao-tung χαρακτηρίζεται από διαλογισμό σε κάθισμα, κάτω από την καθοδήγηση ενός δασκάλου. Σε αυτή τη σχολή ο δάσκαλος διδάσκει άμεσα και κρυφά με προφορικές οδηγίες, δίνοντας έμφαση στο επιχείρημα και την αιτία. Αυτή η βόρεια σχολή ερμηνεύει την έννοια της άμεσης φώτισης μέσα από μια διαδικασία σταδιακής καλλιέργειας. Μετά την αρχική εμπειρία αφύπνισης, χρειάζεται περαιτέρω πνευματική ανάπτυξη, ώστε να αποκτήσει τελικά πρακτική σημασία για το άτομο. 

Η δεύτερη σχολή είναι η νότια σχολή της άμεσης φώτισης άμεσης καλλιέργειας, στην οποία και οι δύο όψεις (φώτιση και πνευματική καλλιέργεια) τελειοποιούνται ταυτόχρονα. Αυτή είναι η σχολή του Lin-chi, που χαρακτηρίζεται από τη χρήση των kung-an (κοάν) για να σπάσουν τους συνηθισμένους τρόπους σκέψεις του μαθητή, ώστε αυτός να φτάσει στην πνευματική αφύπνιση. 

Το Ζεν ως τρόπος ζωής μπορεί καλύτερα να περιγραφεί στη σχολή του Lin-chi. Το Lin-chi I-hsuan απέρριψε τυπικές πρακτικές, εστιάζοντας αντίθετα σε καθημερινές δραστηριότητες. Καθημερινές δραστηριότητες όπως το φαγητό, ο ύπνος, η ενδυμασία, ή οτιδήποτε άλλο, θεωρούνταν ως εκδηλώσεις του ατόμου στον κόσμο της ύπαρξης. 

Θα μπορούσε ίσως να φανεί παράδοξο, το ότι η προσοχή μας στις καθημερινές δραστηριότητες είναι αυτή που θα μας κάνει να μοιάσουμε με τον Βούδα. 

Η φώτιση σε αυτούς που δεν την έχουνε βιώσει, μοιάζει σαν κάτι το μακρινό και υπερφυσικό, κάτι που βρίσκεται πέρα από τα όρια της οικείας μας πραγματικότητας. Αλλά όπως αναφέρθηκε προηγούμενα, η αναγνώριση της βουδικής φύσης κάποιου, σημαίνει την αναγνώριση της ενότητας όλων των όντων σε μια αδιαφοροποίητη κατάσταση. 

Οι καθημερινές δραστηριότητες μπορούν να ειδωθούν ως μια εκδήλωση της βουδικής φύσης κάποιου, επειδή ο αφυπνισμένος νους μπορεί να συλλάβει το Παν και τη μη δυαδική του φύση. Η συνειδητοποίηση της βουδικής φύσης του ατόμου, ανυψώνει τις καθημερινές του δραστηριότητες σε ένα επίπεδο αντίστοιχο με αυτό του διαλογισμού. 

Θα μπορούσαμε ίσως να πούμε, πως ακόμα και μία απλή καθημερινή σπιτική δραστηριότητα, εάν γίνεται με συνείδηση και πνευματικό σκοπό, τότε αποτελεί μία πράξη διαλογισμού. 

Η μη-δυαδικότητα της κατάστασης της φώτισης οδηγεί στην «Τετραπλή Ανάλυση του Lin-chi», στην οποία η υποκειμενικότητα και η αντικειμενικότητα εναλλάσσονται διαρκώς μεταξύ τους. 

Τα τέσσερα χαρακτηριστικά της «Τετραπλής Ανάλυσης» είναι η άρνηση της υποκειμενικότητας, η άρνηση της αντικειμενικότητας, η άρνηση και των δύο και η μη άρνηση της υποκειμενικότητας και της αντικειμενικότητας. 
Αυτά τα χαρακτηριστικά αντιπροσωπεύουν την διαδρομή από την κατάσταση της άγνοιας στην κατάσταση της επίγνωσης, η οποία εκδηλώνεται στη καθημερινή ζωή. Όπως αναφέρθηκε προηγούμενα, η φώτιση αποδέχεται τον άνθρωπο και τη ζωή όπως είναι, και αυτό για το Lin-chi αντιστοιχεί στο να μην αρνείται τελικά ούτε την αντικειμενικότητα, αλλά ούτε και την υποκειμενικότητα. Η ταυτόχρονη αντίληψη μέσα και από τους δύο τρόπους θέασης των πραγμάτων είναι μια έμφυτη ποιότητα, η βουδική φύση μέσα στο άτομο, και η άμεση αφύπνιση συμβαίνει με την αναγνώριση αυτού του γεγονότος. 

Δύο μοναχοί διαφωνούσαν σχετικά με μια σημαία. Ο ένας είπε, «η σημαία κινείται». Ο άλλος απάντησε, «ο άνεμος κινείται». Ένας δάσκαλος έτυχε να περνάει. Τους είπε: «Ούτε ο άνεμος, μα ούτε και η σημαία. Το μυαλό σας κινείται». Άνεμος, σημαία, κινήσεις του νου. Η ίδια κατανόηση. Όταν ανοίγει το στόμα Όλα είναι λάθος.

Η σχολή του Lin-chi είναι επίσης μια σχολή άμεσης καλλιέργειας.

Φαίνεται ίσως σχεδόν αδύνατο να καταφέρεις κάτι χωρίς να προσπαθήσεις Χωρίς την καταβολή κάποιου είδους προσπάθειας, πώς είναι δυνατόν να αναφέρεται το Lin-chi στην άμεση καλλιέργεια; Υπολογίζεται ότι αυτό θα προκληθεί από κάτι έμφυτο μέσα σε όλα τα έμψυχα όντα, που ονομάζεται πίστη. Η ιδέα της πίστης αποδέχεται κάθε άτομο ως ήδη φωτισμένο. Ταυτόχρονα, η πίστη ακτινοβολεί από τη βουδική φύση του ατόμου ώστε να υποκινήσει την αφύπνιση. Η διαδικασία τότε, είναι ίδια με το αποτέλεσμα. Αυτό φαίνεται ως μια αντίφαση. Είναι σα να λέμε ότι το ταξίδι για κάπου είναι ταυτόσημο με το να είναι κάποιος ήδη εκεί, ή «όπου κι αν πας, εκεί είσαι». 

Αυτή η ιδέα της άμεσης αφύπνισης άμεσης καλλιέργειας φαίνεται εντελώς παράλογη. Κι όμως, μπορεί να μην είναι έτσι. Η μόνη διαφορά μεταξύ του αφυπνισμένου και του μη αφυπνισμένου νου είναι στην αντίληψη. Ο αφυπνισμένος νους είναι ενήμερος ότι όλα είναι εκδήλωση της βουδικής φύσης, ενώ ο μη αφυπνισμένος νους δεν είναι ενήμερος. Δε χρειάζεται κάποια μακρόχρονη διαδικασία καλλιέργειας, επειδή η φύση βρίσκεται παντού.

Ένας μοναχός ρώτησε τον Νανσέν: «Υπάρχει κάποια διδασκαλία που δεν έχει ειπωθεί ποτέ από κάποιον δάσκαλο;» Ο Νανσέν είπε, «ναι υπάρχει. «Ποια είναι αυτή;» ρώτησε ο μοναχός. Ο Νανσέν απάντησε: «Δεν είναι νους, δεν είναι Βούδας, δεν είναι τίποτα.» Ο Νανσέν ήταν καλός και έχασε το θησαυρό του. Αληθινά, οι λέξεις δεν έχουν δύναμη. Ακόμα και αν το βουνό γίνει θάλασσα, Οι λέξεις δεν μπορούν να ανοίξουν τον νου.




Η ιστορία του ΖΕΝ 
 (Γ' μέρος) 

 Zazen 

 Ο ρόλος των κοάν μέσα στο Ζεν.

Το πιο σημαντικό πράγμα είναι να ανακαλύψεις, ποιο είναι το πιο σημαντικό πράγμα.

Η σχολή του Lin-chi είναι γνωστή για τον ιδιαίτερο τρόπο που παρακινεί το άτομο για να φωτιστεί.

Τα κοάν (kung-an) είναι ένα είδος παράδοξων γρίφων: «Ζεν είναι ο ήχος που κάνει το ένα χέρι όταν χειροκροτεί». 

Ο καθένας γνωρίζει ότι ένα χέρι από μόνο του δεν μπορεί να χειροκροτήσει, έτσι πώς μπορεί να υπάρχει ο ήχος του ενός χεριού που χειροκροτεί, χωρίς να υπάρχει το δεύτερο χέρι που συμπληρώνει το χειροκρότημα; 
Ο μαθητής διαλογίζεται στο κοάν, μέχρι ο δάσκαλος να αποφασίσει ότι ο μαθητής έχει αποκτήσει μια διαισθητική κατανόηση της βαθύτερης σημασίας του κοάν. 

Τον ίδιο σκοπό (αυτόν της διαισθητικής κατανόησης) συναντάμε σε διάλογους που αφορούν επίδοξους μαθητές για τη σχολή του Hong-chou του Ma-tsu. Ο μαθητής κάνει μιαν «ανόητη» ερώτηση και παίρνει μια απάντηση που δεν έχει κανένα νόημα. Μια τέτοια απάντηση σε αυτή τη σχολή του Ζεν θα μπορούσε να είναι οτιδήποτε, από μια κραυγή προς το μαθητή, μέχρι μια απλή χειρονομία, όπως το να δείξει ο δάσκαλος με το δάχτυλό του προς κάποιο σημείο, επειδή η προφορική απάντηση δε θα ήταν κατάλληλη για την ερώτηση του μαθητή. Με τέτοιες χωρίς νόημα απαντήσεις σε ερωτήσεις, θα φαινόταν σαν τα κοάν να μην είχαν κάποιο βάσιμο σκοπό. Αυτοί οι διάλογοι όμως, εξυπηρετούσαν ένα πολύ σημαντικό σκοπό. Όπως προαναφέρθηκε, η επίγνωση είναι αληθινά η μόνη διαφορά μεταξύ του αφυπνισμένου και του μη αφυπνισμένου νου. Αποφεύγοντας τη νοητική έπαρση του μαθητή, το κοάν χρησιμοποιείται για να διεγείρει την αφύπνιση. Βοηθά το μαθητή να παραμένει στη θέση του, προστατεύοντάς τον από την πτώση σε μια εγωιστική και αλαζονική στάση. 

Το κοάν δε μπορεί να γίνει κατανοητό μέσα από λογικό συλλογισμό. Μπορεί μόνο να κατανοηθεί μέσα από μια αποφατική αντίληψη της ανέκφραστης βουδικής φύσης μέσα στο άτομο. 

Όσο βαθιά κι αν είναι η γνώση σου από τη μελέτη των γραφών, δεν είναι μεγαλύτερη από μία τρίχα μαλλιών. 

Στην απεραντοσύνη του διαστήματος, όσο σημαντική κι αν φαίνεται η κοσμική σου εμπειρία, δεν είναι περισσότερη από μία σταγόνα νερού σε μια βαθιά ρεματιά. 

Υπήρχαν πολυάριθμα κοάν, όλα με το στόχο να βοηθήσουν ένα μαθητή να φτάσει στη φώτιση. 

Η σχολή του Yuan-wu-Lin-chi πήγε ένα βήμα παραπέρα. Σε αυτή τη σχολή ένα μονάχα κοάν ήταν αρκετό ώστε να αφυπνίσει το μαθητή, καθώς όλη η διδασκαλία του Ζεν και του Βουδισμού μπορούσε να βρεθεί μέσα στο διαλογισμό. 

Ο Ta-Hui το προχώρησε ακόμα περισσότερο. Εισήγαγε την έννοια του διαλογισμού k'an-hua, στον οποίο όλο το κοάν δεν είναι σημαντικό, αντιθέτως είναι το hua-t'ou (φράση κλειδί στο κοάν), που αξίζει την εστίαση του διαλογισμού. Το K'an-hua Ζεν δεν αλλάζει ωστόσο το σκοπό του διαλογισμού. Εξακολουθεί να βοηθά το μαθητή να οδηγηθεί στη φώτιση, ξεπερνώντας τη δυιστική σκέψη, για να φτάσει στην κατανόηση της ανείπωτης ποιότητας της βουδικής φύσης. Όπως το κοάν, έτσι και το hua-t'ou μπορεί να γίνει μόνο κατανοητό μέσα από αποφατική αντίληψη. Είτε ο διαλογισμός γίνεται πάνω σε πολλά κοάν, σε ένα κοάν, ή στο hua-t'ou του κοάν, χρησιμεύει ως μια ώθηση για αφύπνιση και ως ένα εμπόδιο για έπαρση μέσα στο μαθητή. 

Είναι σα να έχεις ένα μάτι, που βλέπει όλες τις μορφές αλλά δεν βλέπει τον εαυτό του. Έτσι είναι ο νους σου. Το φως του φτάνει παντού και αγκαλιάζει τα πάντα. Τότε, γιατί δεν μπορεί να γνωρίσει τον εαυτό του; 

Η εξέλιξη του Ζεν Η σχολή του Lin-chi μεταδόθηκε στην Ιαπωνία και μεταφράστηκε σε «Rinzai» και το kung-an σε κοάν. 

Ο δεύτερος μεγαλύτερος κλάδος του Ζεν, το Ts'ao-tung, επίσης μεταδόθηκε στην Ιαπωνία. Είναι γνωστός ως η σχολή του Soto.

Το Ζεν διατηρεί πολλές ομοιότητες με τον πρόδρομό του, το Ch'an. 

Το Ζεν όπως το Ch'an και το dhyana, εξακολουθεί να σημαίνει διαλογισμό. 

Η εμπειρία της φώτισης μεταδίδεται άμεσα και η εμπειρία αντιμετωπίζεται ως ταυτόσημη με αυτή του Βούδα Shakyamuni και όλων των προηγούμενων από αυτόν. 

Η ανικανότητα της γλώσσας να μεταβιβάσει την εμπειρία της φώτισης, αποτελεί χαρακτηριστικό του Ζεν. 

Το Ζεν ακόμη κράτησε την ίδια ιδέα με το Ch'an, ότι η βουδική φύση βρίσκεται μέσα στο άτομο. 

Αλλά η σχολή του Soto, όσον αφορά τη μεθοδολογία που χρησιμοποιεί, στρέφεται σε μία θέαση που αποκλίνει από αυτή του Rinzai Zen. 

Η φώτιση είναι σαν το φεγγάρι που καθρεφτίζεται στο νερό. Το φεγγάρι δε βρέχεται, ούτε το νερό σπάει. Παρόλο που το φως του είναι ευρύ και μεγαλοπρεπές, το φεγγάρι αντανακλάται ακόμα και σε μια μικρή λασπωμένη λακκούβα. 

Όλο το φεγγάρι και ολόκληρος ο ουρανός αντανακλούνται σε μία δροσοσταλίδα στο χορτάρι. 

Έχει δειχτεί η σημασία που είχε το κοάν για τη σχολή του Lin-chi, όπως επίσης και η ιδέα της άμεσης φώτισης άμεσης καλλιέργειας.

Η σχολή του Soto δεν κράτησε την ίδια άποψη. 
Ο Dogen υποτίμησε το κοάν, δίνοντας μεγαλύτερη σημασία στο zazen (κάθισμα σε διαλογισμό, χωρίς να υπάρχει κάποιο θέμα ή αντικείμενο διαλογισμού, παρά μόνο η πλήρης ηρεμία του νου) και στον καθαρό νου ως δρόμο για να φτάσει το άτομο στη φώτιση. Ακόμη, δεν υπήρχε θέμα άμεσης καλλιέργειας, αλλά αντίθετα μια σταδιακή πορεία ζωής προς την επίγνωση. 
Για τον Dogen η πλήρης αφύπνιση δεν μπορούσε να έρθει μονομιάς. Θα μπορούσε να συμβεί μέσα από μια αργή διαδικασία ανάπτυξης. Το Zazen αντιστοιχούσε στην αντίληψη της βουδικής φύσης, ή στην άμεση φώτιση, ωστόσο η άποψη του Dogen ήταν ότι το να φτάσει κανείς στη συνειδητοποίηση της βουδικής του φύσης δεν ήταν κάτι το στατικό, που θα μπορούσε να προσεγγιστεί άμεσα, αλλά αναπτυσσόταν μέσα από κάθε προσπάθεια. Ο Dogen έδωσε έμφαση στη σημασία της απλής πρακτικής του zazen, η οποία εκείνη την εποχή ως απλή πρακτική κυριαρχούσε στα βουδιστικά κινήματα της Ιαπωνίας. Με το κάθισμα στο διαλογισμό, το άτομο καλείται να μη σκέφτεται τίποτε. 

Όλα τα πράγματα πρέπει να αφεθούν να φύγουν, συμπεριλαμβανομένου και του εαυτού. 

Στο Soto Zen εμφανίζεται μια σπουδαία ιαπωνική αρχή: «αποκοίμισε το σώμα και το νου», που αναφέρεται ότι σημαίνει το ίδιο με το zazen. 

Κατά τον Dosen, το zazen ήταν μια βασική αλήθεια του Βουδισμού. Ήταν ο καλύτερος τρόπος για να φτάσει το άτομο στη φώτιση, επειδή διαμέσου του zazen, το άτομο εξασφάλιζε τη συνειδητοποίηση της βουδικής του φύσης. Στην ουσία, μια από τις κριτικές που ο Dogen εξέφρασε εναντίον της χρήσης των κοάν της σχολής του Rinzai, ήταν ότι η χρήση των κοάν για την επίτευξη της φώτισης, αποτελούσε από μόνη της μία προσκόλληση (προσκόλληση στη φώτιση). 
Αυτοί που θεωρούν την καθημερινή ζωή ως εμπόδιο στο Δάρμα, δεν βλέπουν το Δάρμα στις καθημερινές τους δράσεις. Δεν έχουν ακόμα ανακαλύψει, ότι δεν υπάρχει δράση έξω από το Δάρμα. 

Σε κάθε περίπτωση, ο διαλογισμός είναι το κλειδί για το Ch'an ή το Ζεν, όποια μορφή κι αν παίρνει αυτός. 

Η σύγχρονη πρακτική του Ζεν μοιάζει ελάχιστα με την καταγωγή της από την dhyana yoga, αλλά αυτό έχει μικρή σημασία. 

Ακόμη και μέσα από την εξέλιξη, ο βασικός σκοπός είναι περίπου ο ίδιος, είτε ονομάζεται dhyana, Ζεν, ή Ch'an. 

Με την πειθαρχημένη εξάσκηση του διαλογισμού, το άτομο είναι ικανό να επιτύχει μεγαλύτερα επίπεδα πνευματικής ανάπτυξης.

Μέσα στο ίδιο το Ch'an εξάλλου, αν και το όνομα της σχολής μπορεί να αλλάζει, οι μέθοδοι των δασκάλων μπορεί να διαφέρουν, ο στόχος που αναζητείται είναι πάντα ο ίδιος: Κάθε άτομο μπορεί να βρει τη βουδική του φύση και να ζήσει κάθε λεπτό και κάθε δράση της ζωής του μέσα στην κατάσταση της φώτισης. 

Υπάρχουν χιλιάδες χιλιάδων μαθητές που ασκήθηκαν στο Διαλογισμό και έδρεψαν τους καρπούς του. Μην αμφιβάλλεις για τις δυνατότητές του, εξαιτίας της απλότητας της μεθόδου. Εάν δεν μπορείς να βρεις την αλήθεια εκεί όπου βρίσκεσαι, που αλλού περιμένεις να την βρεις;












Δευτέρα 9 Σεπτεμβρίου 2013

Ο διαλογισμός αποτρέπει τις υποτροπές της κατάθλιψης, ίσως προκαλώντας αλλαγές στα τμήματα του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη μάθηση και το άγχος.



Ο διαλογισμός αποτρέπει τις υποτροπές της κατάθλιψης ; 

 Μελέτες έχουν δείξει ότι ο διαλογισμός αποτρέπει τις υποτροπές της κατάθλιψης, ίσως προκαλώντας αλλαγές στα τμήματα του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη μάθηση και το άγχος. Μια νέα μελέτη υποδηλώνει ότι η δράση του μπορεί να οφείλεται στην τροποποίηση εγκεφαλικών κυμάτων που λέγονται «άλφα ρυθμοί» και συμβάλλουν στη ρύθμιση της μετάδοσης των αισθητηρίων ερεθισμάτων από τον περιβάλλοντα χώρο.

 Όπως γράφει η εφημερίδα «Νιου Γιορκ Τάιμς», επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ χώρισαν 12 υγιείς εθελοντές σε δύο ομάδες. Οι μισοί ακολούθησαν επί οκτώ εβδομάδες ένα πρόγραμμα διαλογισμού για καταπράυνση του στρες και οι άλλοι μισοί δεν έκαναν διαλογισμό. Σε τακτά χρονικά διαστήματα, οι ερευνητές υπέβαλλαν τους εθελοντές σε μια εξέταση που λέγεται «μαγνητοεγκεφαλογραφία» (MEG) για να καταγράφουν τα ηλεκτρικά κύματα σε μία περιοχή του εγκεφάλου που επεξεργάζεται τα μηνύματα από το αριστερό χέρι. Στη διάρκεια της εξέτασης, κάθε εθελοντής έπρεπε να συγκεντρώνει την προσοχή του στο αριστερό χέρι ή στο αριστερό πόδι του. Στο τέλος των οκτώ εβδομάδων, η MEG έδειξε πως οι άλφα ρυθμοί όσων εθελοντών είχαν κάνει διαλογισμό άλλαζαν πιο γρήγορα και πιο έντονα. 

Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; «Οταν κάποιος διαβάζει ή γράφει σε ένα θορυβώδες περιβάλλον, χρησιμοποιεί τους άλφα ρυθμούς σαν διακόπτη ήχου για να απομονώνει τα νευρικά κύτταρα που συλλέγουν τους ήχους από το περιβάλλον», εξηγεί η νευροεπιστήμονας δρ Κάθριν Ε. Κερ, επικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Brain Research Bulletin». 

«Ολοι το κάνουμε έως έναν βαθμό, αλλά αποδεικνύεται πως όσοι κάνουν διαλογισμό είναι πολύ πιο αποδοτικοί σε αυτό». 

 Τα Νέα





Ενδεχομένως η ρεφλεξολογία να λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο όπως ο βελονισμός, επιτρέποντας την απελευθέρωση χημικών ουσιών στον εγκέφαλο και περιορίζοντας έτσι το σήμα του πόνου



Ρεφλεξολογία όπως λέμε... παυσίπονο
Παρόμοια δράση με τα παυσίπονα φάρμακα έχει η εναλλακτική θεραπεία, σύμφωνα με μελέτη

Λονδίνο 
Παυσίπονη δράση και με διάρκεια έχει η ρεφλεξολογία σύμφωνα με νέα βρετανική μελέτη που διεξήχθη από ειδικούς του Πανεπιστημίου του Πόρτσμουθ. Όπως έδειξαν δοκιμές, τα άτομα που υποβάλλονται σε θεραπείες ρεφλεξολογίας βιώνουν κατά 40% λιγότερο πόνο, με αποτέλεσμα να μπορούν να τον υπομένουν για 45% περισσότερο χρόνο, συγκριτικά με άλλους.
Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι πρόκειται για την πρώτη φορά που η εναλλακτική ιατρική μέθοδος που βασίζεται σε μαλάξεις και πιέσεις των άκρων δοκιμάζεται επιστημονικά για την αποτελεσματικότητά της ενάντια στον οξύ πόνο.
Σύμφωνα με την δρα Κάρολ Σάμιουελ, τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η ρεφλεξολογία θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως συμπληρωματική θεραπεία σε περιπτώσεις ασθενών που ταλαιπωρούνται από οστεοαρθρίτιδα, πόνους στην πλάτη και καρκίνους.


Χάρτης ρεφλεξολογίας για τα κάτω άκρα
«Φρένο» στον πόνο
Οι εθελοντές που έλαβαν μέρος στη μελέτη υπεβλήθησαν σε δύο δοκιμασίες από τους ειδικούς οι οποίοι τους ζήτησαν να βυθίσουν το χέρι τους σε υπερβολικά παγωμένο νερό. Στην πρώτη δοκιμασία, οι εθελοντές είχαν υποβληθεί σε θεραπεία ρεφλεξολογίας στα πόδια προτού βυθίσουν το χέρι τους στο νερό. Στη δεύτερη πάλι, οι ερευνητές τοποθέτησαν δίπλα στο δοχείο με το νερό μια συσκευή αντιμετώπισης πόνου (Tens), η οποία όμως δεν βρισκόταν εν λειτουργία.
Οι επιστήμονες είδαν ότι όταν οι συμμετέχοντες είχαν προηγουμένως υποβληθεί σε θεραπεία πιέσεων άφηναν το χέρι τους στο παγωμένο νερό για περισσότερο χρόνο προτού νιώσουν πόνο, ενώ ακόμη και όταν ένιωθαν πόνο μπορούσαν να τον αντέξουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
«Ενδεχομένως η ρεφλεξολογία να λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο όπως ο βελονισμός, επιτρέποντας την απελευθέρωση χημικών ουσιών στον εγκέφαλο και περιορίζοντας έτσι το σήμα του πόνου» εξηγεί η δρ Σάμιουελ.
Τα εντυπωσιακά αποτελέσματα της μελέτης παρουσιάζονται στο επιστημονικό έντυπο «Journal of Complementary Therapies in Clinical Practice». 


Κυριακή 22 Ιανουαρίου 2012

Η δημιουργία ενός άκρως φονικού στελέχους Η5Ν1 στον δοκιμαστικό σωλήνα προκαλεί πόλεμο μεταξύ των ειδικών..


Γρίπη εργαστηρίου: απειλή ή σωτηρία;

Η δημιουργία ενός άκρως φονικού στελέχους Η5Ν1 στον δοκιμαστικό σωλήνα προκαλεί πόλεμο μεταξύ των ειδικών


Είναι από τις αναμνήσεις που μένουν για πάντα χαραγμένες στο μυαλό του καθενός. Ποιος δεν θυμάται ότι το 2003 και το 2004 ο πιο διάσημος παγκοσμίως όρος ήταν εκείνος της «γρίπης των πτηνών»; Ποιος λησμονεί τις εικόνες σφαγιασμένων πουλερικών, που είχαν μολυνθεί με το στέλεχος Η5Ν1 της γρίπης, σε όλα τα τηλεοπτικά δελτία και τις εφημερίδες; Ποιος ξεχνά τον φόβο της μετάδοσης του στελέχους στον άνθρωπο και τον τρόμο μπροστά στα πρώτα ανθρώπινα κρούσματα που καταγράφονταν στην Ασία, τις μάσκες στους δρόμους, την ανησυχία στα αεροδρόμια; Η ιστορία επαναλήφθηκε (ακόμη σκληρότερη) το 2009 με το στέλεχος Η1Ν1 της νέας γρίπης. Και ήταν σκληρότερη διότι το συγκεκριμένο στέλεχος έδειξε ακόμη πιο απειλητικά τα δόντια του σε σχέση με τη γρίπη των πτηνών, μεταδιδόμενο ευκολότερα μεταξύ ανθρώπων και αφήνοντας πίσω του περισσότερα θύματα.

Θα πείτε ότι όλα αυτά αποτελούν ανάμνηση αφού τα έχουμε αφήσει πίσω μας. Δύο πρόσφατα γεγονότα όμως έρχονται να μας θυμίσουν ότι θα ήταν καλό να μην... ξεχνιόμαστε: το πρώτο φυσικό γεγονός είναι ότι πριν από λίγες ημέρες η παλιά μας γνώριμη γρίπη των πτηνών έκανε έντονη την επανεμφάνισή της στην Κίνα και στην Ινδονησία στερώντας ανθρώπινες ζωές – ας μη λησμονούμε ότι αν και ο Η5Ν1 δεν φάνηκε από το ξέσπασμα του 2003 να μολύνει εύκολα ανθρώπους παρά μόνο όσους είχαν στενή επαφή με πουλερικά, τα ποσοστά θνησιμότητας στα μολυσμένα άτομα ήταν της τάξεως του 50%.

Το δεύτερο γεγονός όμως που το τελευταίο διάστημα έχει τραβήξει επάνω του παγκοσμίως τα φώτα της δημοσιότητας δεν έχει φυσικό αλλά εντελώς ανθρώπινο… χαρακτήρα. Δύο διαφορετικές ερευνητικές ομάδες, η μία από το Ιατρικό Κέντρο Erasmus στο Ρότερνταμ της Ολλανδίας υπό τον ιολόγο δρα Ρον Φουσιέ και η άλλη από το Πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν-Μάντισον με επικεφαλής τον καθηγητή Ιολογίας Γιοσιχίρο Καουαόκα, «γέννησαν» μια άκρως φονική εκδοχή του στελέχους Η5Ν1 της γρίπης στο εργαστήριο η οποία μεταδίδεται εύκολα μεταξύ θηλαστικών.

Οι θανατηφόρες μεταλλάξεις

Συγκεκριμένα οι δύο ομάδες είδαν μέσα από πειράματα ότι μόλις πέντε μεταλλάξεις σε δύο γονίδια είναι αρκετές ώστε να δημιουργηθεί ένα θανατηφόρο στέλεχος Η5Ν1 το οποίο μεταδίδεται μεταξύ κουναβιών (πρόκειται για το καλύτερο μοντέλο θηλαστικού για μελέτη του συγκεκριμένου στελέχους γρίπης) σε χρόνο-αστραπή μέσω της αναπνευστικής οδού. Στόχος των μελετών τους, όπως οι ίδιοι οι ερευνητές υποστήριξαν, ήταν να βοηθήσουν στην έρευνα και στην παραγωγή εμβολίων και θεραπειών ενάντια στη γρίπη, να «οπλίσουν» την ανθρωπότητα κατάλληλα ενάντια σε μια πιθανή πανδημία ώστε να μη ζήσει ξανά τα όσα έζησε στο παρελθόν.

Οι μελέτες αυτές οι οποίες βρίσκονται υπό δημοσίευση στις δύο πιο έγκριτες επιστημονικές επιθεωρήσεις, τις «Nature» και «Science», παρά την αναφορά για τις καλές και αγαθές προθέσεις τους, ξεσήκωσαν πλήθος αντιδράσεων από ειδικούς και μη σε ολόκληρο τον πλανήτη σε βαθμό τέτοιο ώστε ξένα ΜΜΕ να κάνουν λόγο ακόμη και για το ότι βρισκόμαστε «ένα ανθρώπινο λάθος μακριά από μια πανδημία γρίπης». Ο αντίκτυπος ήταν τόσο μεγάλος ώστε το Εθνικό Συμβουλευτικό Επιστημονικό Σώμα για τη Βιοασφάλεια των ΗΠΑ (ΝSABB) σε μια σπάνια κίνησή του και με ομόφωνη απόφαση των μελών του (αποτελείται από 23 ανεξάρτητους ειδικούς και 18 επιστήμονες που εργάζονται για την αμερικανική κυβέρνηση) ζήτησε από τους αρχισυντάκτες των δύο επιστημονικών επιθεωρήσεων να μη δημοσιεύσουν τις λεπτομέρειες των μελετών οι οποίες θα μπορούσαν να αποτελέσουν «πυξίδα» για επιτηδείους που έχουν στα… σκαριά βιοτρομοκρατικά σχέδια.

Την ίδια στιγμή όμως εμφανίστηκαν και αρκετοί υπερασπιστές της ερευνητικής δουλειάς των δύο ομάδων οι οποίοι ανέφεραν ότι αυτή προσφέρει πολλά στους ειδικούς σε ό,τι αφορά την κατανόηση των μεταλλάξεων που εμφανίζουν τα στελέχη της γρίπης, προετοιμάζοντας κατάλληλα την επιστημονική κοινότητα και κατ’ επέκταση την ανθρωπότητα για το ενδεχόμενο μιας νέας πανδημίας.

Σε κάθε περίπτωση, η ιστορία αυτή που ελκύει το διεθνές ενδιαφέρον έχει όλα τα «συστατικά» ενός καλού σεναρίου: έριδες επιστημόνων, παρεμβάσεις υψηλά ισταμένων, κατηγορίες για λογοκρισία της επιστήμης, φόβους για βιοτρομοκρατικά όπλα ή και για ατυχήματα που θα αφορούν την έκλυση θανατηφόρων ιών από το εργαστήριο. Και ενώ δεν είναι λίγοι αυτοί που λένε ότι το συγκεκριμένο σενάριο μπορεί να παιχτεί (και ίσως σύντομα) στις οθόνες της… εντελώς πραγματικής ζωής μας έχοντας πολύ κακό τέλος, υπάρχουν και εκείνοι που υποστηρίζουν ότι κινήσεις που αποτρέπουν την πλήρη δημοσίευση της ερευνητικής δουλειάς δεν θα αφήσουν ποτέ να ολοκληρωθεί το… έργο της επιστήμης προς όφελος του πληθυσμού. Ας δούμε τις αντικρουόμενες απόψεις που συνθέτουν αυτή την «ταινία» (που τελικώς δεν είναι επιστημονικής φαντασίας αλλά… ρεαλισμού) και η (κυριολεκτική) ερμηνεία δική σας.

Πολύτιμες «χρηστικές» πληροφορίες

ΤΖΟΝ ΟΞΦΟΡΝΤ,
καθηγητής Ιολογίας στο St Bartholomew and The Royal London Hospital

«Οι δύο μελέτες για το στέλεχος Η5Ν1 μπορούν να οδηγήσουν σε δημιουργία καλύτερων διαγνωστικών τεστ»

Για μελέτες που προσφέρουν υπηρεσία στην ανθρωπότητα έκανε λόγο μιλώντας στο «Βήμα» ο καθηγητής Ιολογίας στο St Bartholomew and The Royal London Hospital Τζον Οξφορντ. «Και οι δύο ερευνητικές ομάδες δεν “γέννησαν” στο εργαστήριο κάτι που δεν υπάρχει, αλλά προσπάθησαν να μελετήσουν τι μπορεί να συμβαίνει αυτή τη στιγμή με το στέλεχος Η5Ν1 στη φύση. Οι μελέτες τους που δείχνουν ότι με ελάχιστες μεταλλάξεις το στέλεχος μπορεί να γίνει φονικό μας παρέχουν πολύτιμες πληροφορίες για πρακτική χρήση: για παράδειγμα ίσως καταστεί δυνατή η ανάπτυξη ενός διαγνωστικού τεστ που θα δείχνει γρήγορα εάν ένα άτομο έχει μολυνθεί με το επικίνδυνο μεταλλαγμένο στέλεχος και θα οδηγεί τους γιατρούς σε ταχύτερη δράση μέσω της χορήγησης φαρμάκων ή και της τοποθέτησης του ασθενούς στην απομόνωση ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος μετάδοσης της νόσου».

Σε ό,τι αφορά τους φόβους σχετικά με κενά στα συστήματα ασφαλείας των εργαστηρίων τα οποία μπορούν να «απελευθερώσουν» επικίνδυνα στελέχη όπως το Η5Ν1, ο καθηγητής Οξφορντ απάντησε ότι «τα δύο εργαστήρια στα οποία δημιουργήθηκε το στέλεχος Η5Ν1, είναι από τα ασφαλέστερα στον κόσμο. Πρέπει να είμαστε ιδιαιτέρως χαρούμενοι που τα συγκεκριμένα πειράματα, τα οποία είναι απαραίτητο να διεξάγονται ώστε να νικήσουμε την “πολυπρόσωπη” γρίπη, διεξήχθησαν από τόσο καλά εκπαιδευμένες ομάδες».

Επιστήμη και λογοκρισία

Τη χαρά αυτή δεν φάνηκε να μοιράζονται οι επιστήμονες του αρμόδιου αμερικανικού Συμβουλίου για τη Βιοασφάλεια, αναφέραμε στον καθηγητή. Εκείνος σχολίασε ότι η κίνηση του Συμβουλίου «οδηγεί τα πράγματα σε έναν πολύ επικίνδυνο δρόμο, αφού ουσιαστικώς μιλούμε για λογοκρισία της επιστήμης. Κάθε χρόνο δημοσιεύονται περί το ένα εκατομμύριο επιστημονικά άρθρα τα οποία περνούν από ενδελεχείς ελέγχους πριν από τη δημοσίευσή τους. Μία κίνηση απαγόρευσης της δημοσίευσης σημαντικών στοιχείων ενός άρθρου κάνει τα θεμέλια ολόκληρης της επιστημονικής “αρένας” να τρίζουν και την ίδια στιγμή θέτει υπό αμφισβήτηση την αξιοπιστία των θεωρούμενων έγκριτων επιστημονικών επιθεωρήσεων όπως το “Science” και το “Nature”. Κανένας ερευνητής δεν θέλει να εργάζεται σκληρά για μια νέα ανακάλυψη και να μη μπορεί τελικώς να την επικοινωνήσει βοηθώντας έτσι την επιστημονική κοινότητα».

«Αδύναμος κρίκος» τα εργαστήρια;

ΡΙΤΣΑΡΝΤ ΕΜΠΡΑΪΤ,
καθηγητής Χημείας και Χημικής Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο Ράτγκερς στο Νιου Τζέρσι

«Οι ιοί πρέπει να αναπαράγονται μέσα σε εργαστήρια με επίπεδο βιοασφάλειας 4, ώστε να αποφεύγονται ατυχήματα»

Στον αντίποδα της άποψης του καθηγητή Οξφορντ, βρίσκεται το σκεπτικό του καθηγητή Χημείας και Χημικής Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο Ράτγκερς στο Νιου Τζέρσι Ρίτσαρντ Εμπράιτ. Σύμφωνα με δηλώσεις του καθηγητή προς το «Βήμα», μελέτες όπως αυτές για τον Η5Ν1 θέτουν σοβαρή υποψηφιότητα στο να μετατρέψουν την επιστήμη σε εφιάλτη για την ανθρωπότητα. «Οι κύριοι κίνδυνοι από τη δημιουργία επικίνδυνων παθογόνων στο εργαστήριο είναι είτε η τυχαία έκλυση ενός τέτοιου παθογόνου μέσω κάποιου εργαζομένου που θα μολυνθεί και θα μολύνει και άλλους – σενάριο που έχει ήδη γίνει πραγματικότητα στο παρελθόν στην περίπτωση του SARS (Οξύ Αναπνευστικό Σύνδρομο) – είτε η εκούσια έκλυσή του από κάποιον εργαζόμενο· και αυτό το ενδεχόμενο πήρε “σάρκα και οστά” στις ΗΠΑ με την υπόθεση του άνθρακα το 2001».

Ο καθηγητής Εμπράιτ τονίζει πάντως ότι οι προσπάθειες περιορισμού της δημοσίευσης λεπτομερειών των μελετών δεν δίνουν λύση απέναντι σε αυτούς τους κινδύνους. «Τόσο η αμερικανική κυβέρνηση όσο και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας πρέπει να επικεντρωθούν στο να κάνουν αυστηρότερο το πλαίσιο διεξαγωγής μελετών “υψηλού κινδύνου”. Οι ιοί πρέπει να αναπαράγονται μέσα σε εργαστήρια με επίπεδο βιοασφάλειας 4, τα οποία διαθέτουν και τους πιο αυστηρούς κανόνες ασφαλείας ώστε να αποφεύγονται ατυχήματα. Τα εργαστήρια στα οποία μελετώνται μέχρι σήμερα οι ιοί, συμπεριλαμβανομένου του στελέχους Η5Ν1 της γρίπης, είναι επιπέδου 3+ και δεν πληρούν αυτά τα κριτήρια».

Ο άνθρωπος «γεννά κινδύνους»

50% το ποσοστό θνησιμότητας από το στέλεχος Η5Ν1 στους ανθρώπους. 34% ο κίνδυνος «απόδρασης» ενός επικίνδυνου παθογόνου από τα εργαστήρια σε περίοδο ενός έτους
Ανησυχία σε ό,τι αφορά την ασφάλεια των εργαστηρίων εκφράζουν και άλλοι ειδικοί. Σε ειδικό αφιέρωμα που έκανε αυτή την εβδομάδα η επιθεώρηση «Nature» στη γρίπη εργαστηρίου και στο οποίο αναφέρουν τις απόψεις τους πολλοί και διαφορετικοί έγκριτοι ειδικοί (συμπεριλαμβανομένου του – δυσεύρετου ως «εξαφανισμένου» για τα ΜΜΕ – δρος Φουσιέ) δύο αμερικανοί επιστήμονες σημειώνουν ότι διεξήγαγαν στατιστική ανάλυση σχετικά με την πιθανότητα έκλυσης επικίνδυνων παθογόνων από εργαστήρια. Οπως αναφέρουν, εκτιμάται ότι εκτός από τα δύο εργαστήρια που δημιούργησαν το επικίνδυνα μεταδοτικό στέλεχος Η5Ν1 άλλα 40 μελετούν αυτή τη στιγμή άκρως μολυσματικούς παθογόνους οργανισμούς όπως τον ιό του SARS ή το στέλεχος Η1Ν1 που προκάλεσε την πανδημία γρίπης του 1918. Η ανάλυσή τους δείχνει λοιπόν ότι οι πιθανότητες «απόδρασης» ενός επικίνδυνου παθογόνου από κάποιο από τα 42 εργαστήρια που διερευνούν τέτοιους μικροοργανισμούς είναι της τάξεως του 34% σε περίοδο ενός έτους, ενώ φθάνουν το 80% σε περίοδο μικρότερη των τεσσάρων ετών. Την ίδια στιγμή, όπως λένε, το μέσο διάστημα εμφάνισης των πανδημιών γρίπης του προηγούμενου αιώνα ήταν της τάξεως δεκαετιών (1918, 1957 και 1968). Καταλήγουν τονίζοντας ότι υπάρχει φόβος ότι ο ίδιος ο άνθρωπος «γεννά» κινδύνους για την ανθρωπότητα πολύ μεγαλύτερους απ’ ό,τι η φύση.

«Μονόπλευρο» το Συμβούλιο

Στο ίδιο αφιέρωμα πάντως ο δρ Φουσιέ, ο οποίος συνυπογράφει κείμενο με τον διευθυντή του και έναν από τους κορυφαίους ιολόγους παγκοσμίως, τον καθηγητή Αλμπερτ Οστερχάους, θέτει θέμα σχετικά με τα όρια δικαιοδοσίας του αμερικανικού Συμβουλίου που ζήτησε περιορισμούς στις δύο δημοσιεύσεις. Οι ειδικοί από το Κέντρο Εράσμους κάνουν λόγο για «σύσταση χωρίς προηγούμενο» και διερωτώνται για ποιον λόγο όλη η ερευνητική κοινότητα φαίνεται να ακολουθεί τις συμβουλές μίας και μόνο χώρας. Οι δύο επιστήμονες ζητούν να δημιουργηθούν επιτροπές ελέγχου των δημοσιεύσεων που θα περιλαμβάνουν ειδήμονες από ολόκληρο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των χωρών που πλήττονται περισσότερο αυτή τη στιγμή από το στέλεχος Η5Ν1.

ΜΑΪΚΛ ΟΣΤΕΡΧΟΛΜ,
μέλος του Συμβουλευτικού Επιστημονικού Σώματος για τη Βιοασφάλεια των ΗΠΑ

«Το Συμβούλιο έκρινε ότι υπάρχει πραγματικός κίνδυνος πρόκλησης βλάβης από τη δημοσίευση των λεπτομερειών των δύο μελετών»

Το ζήτημα σχετικά με το στέλεχος… εργαστηρίου έχει λάβει τόσο μεγάλες διαστάσεις ώστε τα περισσότερα επιστημονικά έντυπα ανά τον κόσμο ασχολούνται μαζί του τις τελευταίες ημέρες. Στο πλαίσιο αυτό η έτερη επιθεώρηση που βρίσκεται στο «μάτι του κυκλώνα», το «Science» , οργάνωσε πρόσφατα μια δικτυακή συζήτηση κατά την οποία ακόνισαν τα… πληκτρολόγιά τους δύο έγκριτοι ειδικοί στο πεδίο της γρίπης, απαντώντας σε ερωτήσεις του on-line κοινού. Ο ένας από αυτούς ήταν ο καθηγητής Μάικλ Οστερχολμ, διευθυντής του Κέντρου για την Ερευνα και τη χάραξη Πολιτικής σε ό,τι αφορά τις Μεταδοτικές Νόσους στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότας, ο οποίος αποτελεί και ένα από τα μέλη του NSABB που ψήφισαν υπέρ της απαγόρευσης δημοσίευσης λεπτομερειών των μελετών. Ο δεύτερος ήταν ο αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Μοριακής Μικροβιολογίας και Ανοσολογίας στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς και φίλος των συγγραφέων των δύο μελετών δρ Αντριου Πέκας.

Διαξιφισμοί κορυφής

Στη συζήτηση που παρακολούθησε «Το Βήμα», ο καθηγητής Οστερχολμ υπεραμύνθηκε της απόφασης που έλαβε το NSABB σχετικά με περικοπή των λεπτομερειών των μελετών. «Το Συμβούλιο έκρινε ότι υπάρχει πραγματικός κίνδυνος πρόκλησης βλάβης από τη δημοσίευση των λεπτομερειών των δύο μελετών και για αυτό τον λόγο τα μέλη του ψήφισαν ομόφωνα την απαλοιφή τους» έγραψε. Παραδέχθηκε ότι η σύσταση του Συμβουλίου ήταν «πολύ ασυνήθιστη», αλλά τόνισε πως είχε στόχο την προστασία του πληθυσμού. Οπως είπε, μελέτες σαν αυτές που αφορούν τη δημιουργία του άκρως μεταδοτικού στελέχους Η5Ν1 στο εργαστήριο «ανοίγουν τον δρόμο για αναπαραγωγή των αποτελεσμάτων ακόμη και από ανθρώπους που δεν έχουν την κατάλληλη επιστημονική κατάρτιση, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για τη δημόσια υγεία».

ΑΝΤΡΙΟΥ ΠΕΚΑΣ,
αναπληρωτής καθηγητής Μοριακής Μικροβιολογίας και Ανοσολογίας στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς
«Τα αποτελέσματα λειψών μελετών δεν είναι δυνατόν να αναπαραχθούν από άλλες ομάδες ώστε να υπάρξει επιστημονική πρόοδος»

Από την πλευρά του ο δρ Πέκας έκανε λόγο για «την τεράστια χρησιμότητα τέτοιου είδους μελετών. Η διερεύνηση των μεταλλάξεων που μπορεί να υποστεί το στέλεχος ώστε να γίνει πανδημικό αναμένεται να οδηγήσει σε καλύτερη προετοιμασία της ανθρωπότητας απέναντι σε μια νέα πανδημία, σε ταχύτερη ανάπτυξη εμβολίων αλλά και αντι-ιικών θεραπειών. Οι μελέτες αυτού του είδους πρέπει να διεξάγονται και είναι ευχής έργον ότι διεξάγονται από τόσο οργανωμένα εργαστήρια που έχουν πείρα στη μελέτη της γρίπης. Την ανάγκη ύπαρξης τέτοιων μελετών αποδεικνύει περίτρανα το γεγονός ότι το στέλεχος Η5Ν1 που αποτελεί μια δεδομένη φυσική – και όχι φανταστική βιοτρομοκρατική – απειλή έχει ήδη εμφανιστεί ξανά δριμύτερο στην Ασία και στην Αφρική και είναι απαραίτητο να δούμε εγκαίρως εάν μπορεί να δώσει την επόμενη πανδημία».

Σε ερώτηση του «Βήματος» σχετικά με το ότι γίνεται λόγος για λογοκρισία της επιστήμης μέσα από την τελευταία σύσταση του ΝSABB ο καθηγητής Οστερχολμ απάντησε ότι «δεν πρόκειται στην πραγματικότητα για λογοκρισία. Το πλατύ κοινό θα έχει πρόσβαση στις γενικές πληροφορίες των μελετών, ενώ οι λεπτομέρειες θα παρέχονται μόνο σε όσους επιστήμονες πραγματικά τις χρειάζονται ώστε να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος χρήσης τους από επιτήδειους. Η πράξη μας δείχνει επιστημονική υπευθυνότητα». Απαντώντας στην ίδια ερώτηση ο καθηγητής Πέκας εξέφρασε την ανησυχία του σχετικά με την απαγόρευση δημοσίευσης έστω και μέρους των επιστημονικών αποτελεσμάτων. Οπως είπε «η επιστήμη πρέπει να είναι διαυγής. Μόνο έτσι μπορεί να υπάρξει πρόοδος. Η δημοσίευση λειψών μελετών έχει μικρή επιστημονική αξία αφού δεν είναι δυνατόν τα αποτελέσματα να αναπαραχθούν από άλλες ομάδες ώστε να υπάρξει επιστημονική πρόοδος».

Το δεδομένο είναι ότι η επιστήμη πρέπει να προοδεύει. Το θέμα είναι πώς. Και η απάντηση σε αυτό το ερώτημα δεν είναι καθόλου εύκολη όπως θα καταλάβατε…

Οι ιοί... εργαστηρίου μπορούν να αποτελέσουν «όπλα» στα χέρια βιοτρομοκρατών, φοβούνται αρκετοί ειδικοί



ΓΡΙΠΟ-ΠΟΛΕΜΟΣ
Το χρονικό του τρόμου

Σεπτέμβριος 2011

Σε συνέδριο για τη γρίπη που έλαβε χώρα στη Μάλτα από τις 11 ως τις 14 Σεπτεμβρίου ο δρ Φουσιέ σκιαγράφησε για πρώτη φορά τη μελέτη της ομάδας του που αφορούσε τη δημιουργία ενός στελέχους Η5Ν1 το οποίο μεταδίδεται εύκολα μεταξύ θηλαστικών στο εργαστήριο. Τόσο η ομάδα του δρος Φουσιέ όσο και εκείνη του δρος Καουαόκα υποβάλλουν για δημοσίευση τις μελέτες τους στις δύο πιο έγκριτες επιστημονικές επιθεωρήσεις: η ομάδα από το Εράσμους στην επιθεώρηση «Science» και η ομάδα από το Πανεπιστήμιο Ουισκόνσιν-Μάντισον στην επιθεώρηση «Nature».

Δεκέμβριος 2011

Το Εθνικό Συμβουλευτικό Επιστημονικό Σώμα για τη Βιοασφάλεια των ΗΠΑ (NSABB) ζητεί στις 21 Δεκεμβρίου από τους επικεφαλής των δύο επιστημονικών επιθεωρήσεων όπου έχουν υποβληθεί οι μελέτες προς δημοσίευση να απαλείψει τις λεπτομέρειες που μπορούν να αποτελέσουν «όπλα» στα χέρια βιοτρομοκρατών. Οι επικεφαλής των επιθεωρήσεων δεν δίνουν σαφή απάντηση αλλά αναφέρουν ότι περιμένουν από το Συμβούλιο να θέσει συγκεκριμένο πλαίσιο ώστε να διασφαλιστεί ότι οι σημαντικές πληροφορίες μελετών θα φθάνουν στα χέρια των ερευνητών που τις έχουν ανάγκη.

Αρχές Ιανουαρίου 2012

Κυκλοφορούν φήμες σχετικά με το ότι οι επικεφαλής των επιθεωρήσεων «Nature» και «Science» καθώς και οι συγγραφείς των δύο μελετών έχουν συμφωνήσει με τους όρους που έθεσε το αμερικανικό Συμβούλιο (συζητείται μάλιστα ότι οι συγγραφείς παρέδωσαν νέα, «προσαρμοσμένα» κείμενα προς δημοσίευση).

12 Ιανουαρίου 2012

Σε δικτυακή συζήτηση που οργάνωσε η επιθεώρηση «Science» σχετικά με το ζήτημα των μελετών που αφορούν το Η5Ν1 εργαστηρίου, το μέλος του αμερικανικού Συμβουλίου για τη Βιοασφάλεια, καθηγητής Μάικλ Οστερχολμ, ανέφερε ότι διερευνάται το ενδεχόμενο αλλαγής του συστήματος που διέπει τις δημοσιεύσεις. Σύμφωνα με τον ειδικό το Συμβούλιο έχει υποβάλει τις προτάσεις του στην αμερικανική κυβέρνηση η οποία και θα λάβει τις τελικές αποφάσεις μέσα σε σύντομο διάστημα. Ο καθηγητής τόνισε ότι απαιτείται πλέον πριν από τον έλεγχο των μελετών από τους επικεφαλής των επιστημονικών περιοδικών και τα πάνελ των ειδικών, αυτές να κρίνονται από οργανισμούς όπως πανεπιστήμια ή ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Προσέθεσε ακόμη ότι ετοιμάζεται πλαίσιο ώστε να κρίνεται ποιοι επιστήμονες πρέπει να έχουν πρόσβαση στις λεπτομέρειες «ευαίσθητων» μελετών.

22 Ιανουαρίου 2012

Οι δημοσιεύσεις – «κομμένες» ή ολόκληρες – αναμένονται μέσα στο επόμενο διάστημα, πιθανώς και ως τα τέλη του μήνα.
http://www.tovima.gr/science/








Η Τζέιν Μπέργκερμαιστερ είναι μια Αυστριακή-Ιρλανδέζα δημοσιογράφος με βάση τη Βιέννη, η οποία τράβηξε τη προσοχή του κοινού πέρυσι (το 2009), εξαγριωμένη από την διανομή των μολυσμένων δειγμάτων Η5Ν1 (Γρίπη των Πουλιών), που διανεμήθηκαν σε Ευρωπαικά εργαστήρια από τη φαρμακευτική εταιρία Μπάξτερ, άρχισε να δημοσιοποιεί το γεγονός και προσπάθησε να κάνει μήνυση σε αρκετές υπηρεσίες. Από τότε έγινε ένα είδος ηρωίδας στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων των πολιτών, ενάνετια στην απειλή των υποχρεωτικών εμβολιασμών.





Παρασκευή 25 Νοεμβρίου 2011

Οι στατίνες, τα δημοφιλή φάρμακα ενάντια στην υψηλή χοληστερόλη, μειώνουν με ασφάλεια τον κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων ...«The Lancet»


Λονδίνο

Οι στατίνες, τα δημοφιλή φάρμακα ενάντια στην υψηλή χοληστερόλη, μειώνουν με ασφάλεια τον κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων ακόμη και χρόνια μετά το τέλος της θεραπείας, σύμφωνα με νέα μεγάλη μελέτη που δημοσιεύεται στον δικτυακό τόπο της ιατρικής επιθεώρησης «The Lancet».

Οι στατίνες είναι φάρμακα που λαμβάνονται από εκατομμύρια ανθρώπους σε ολόκληρο τον κόσμο – είναι χαρακτηριστικό ότι οι πωλήσεις τους σε παγκόσμιο επίπεδο ξεπερνούν τα 20 δις δολάρια. Ωστόσο έχουν κατά καιρούς τεθεί στο «εδώλιο του κατηγορουμένου» σχετικά με πρόκληση μακροπρόθεσμων προβλημάτων στην καρδιά και στο ήπαρ ενώ έχουν κατηγορηθεί και για πρόκληση καρκίνου.

Μακροπρόθεσμη μελέτη

Τώρα ερευνητές από την Οξφόρδη που διεξάγουν τη μακροπρόθεσμη μελέτη «Heart Protection Study» παρακολούθησαν περισσότερα από 20 χιλιάδες άτομα που αντιμετώπιζαν κίνδυνο καρδιαγγειακού νοσήματος και τα οποία λάμβαναν είτε ημερήσια δόση 40 mg μιας στατίνης (συγκεκριμένα σιμβαστατίνης) είτε εικονικό φάρμακο επί περισσότερο από πέντε χρόνια.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου τα άτομα που λάμβαναν στατίνη εμφάνισαν μείωση στην «κακή» LDL χοληστερόλη καθώς και μείωση στα αγγειακά επεισόδια κατά 23% σε σύγκριση με την ομάδα του εικονικού φαρμάκου.

Οφέλη με διάρκεια

Η παρακολούθηση των ασθενών συνεχίστηκε για έξι επιπλέον έτη έως ότου η μελέτη έφθασε στο τέλος της. Όπως προέκυψε, τα οφέλη από τη λήψη στατίνης παρέμεναν κατά την εξαετία παρακολούθησης, ακόμη και στα άτομα που είχαν σταματήσει τη λήψη των φαρμάκων. Επιπροσθέτως δεν παρουσιάστηκε κάποιο σοβαρό πρόβλημα υγείας στα άτομα που είχαν λάβει ή συνέχιζαν να λαμβάνουν το φάρμακο.

Σημειώνεται ότι κατά την περίοδο παρακολούθησης κατεγράφη ένας σημαντικός αριθμός περιπτώσεων καρκίνου (περί τις 3.500), ωστόσο δεν εμφανίστηκε διαφορά στη συχνότητα εμφάνισης της νόσου μεταξύ της ομάδας της σιμβαστατίνης και εκείνης του εικονικού φαρμάκου.

Oπως ανέφερε ο Ρίτσαρντ Μπουλμπούλια, από το Τμήμα Κλινικών Ερευνών του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης που συμμετείχε στη μελέτη «οι στατίνες αποδείχθηκαν ασφαλείς καθώς δεν αύξαναν τον κίνδυνο καρκίνου ή άλλης σοβαρής νόσου κατά το συνολικό διάστημα των 11 ετών παρακολούθησης. Τα ευρήματα αυτά είναι πολύ καθησυχαστικά για τους γιατρούς που συνταγογραφούν στατίνες καθώς και για τον ολοένα και αυξανόμενο αριθμό ασθενών που κάνουν μακροχρόνια χρήση τους προκειμένου να μειώσουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων».

http://www.tovima.gr/science/medicine-biology





Μια νέα θεραπεία που αναπτύχθηκε από ειδικούς του Ινστιτούτου Καρολίνσκα στη Στοκχόλμη «βράζει» τους όγκους του μαστού μέσα σε λίγα λεπτά..


Στοκχόλμη

Μια νέα θεραπεία που αναπτύχθηκε από ειδικούς του Ινστιτούτου Καρολίνσκα στη Στοκχόλμη «βράζει» τους όγκους του μαστού μέσα σε λίγα λεπτά.

Η τεχνική που ονομάζεται επιλεκτικός καυτηριασμός με ραδιοσυχνότητες (Preferential Radio-Frequency Ablation, PRFA) βασίζεται σε χρήση ηλεκτρικού ρεύματος το οποίο στοχεύει τους όγκους και τους «ψήνει» στους 70 ως 90 βαθμούς Κελσίου.

Εξολόθρευση σε 10 λεπτά

Κλινικές δοκιμές δείχνουν ότι η μέθοδος, η οποία εφαρμόζεται με τοπική αναισθησία, εξολοθρεύει τα καρκινικά κύτταρα μέσα σε δέκα λεπτά.

Σύμφωνα με την επικεφαλής των δοκιμών ακτινολόγο δρα Κάριν Λίφλαντ η συγκεκριμένη τεχνολογία μπορεί να αποτελέσει εναλλακτική της χειρουργικής επέμβασης για ασθενείς με πρώιμο καρκίνο του μαστού.

Σημειώνεται ότι παρόμοιες θεραπείες που χρησιμοποιούν καυτηριασμό με ραδιοσυχνότητες εφαρμόζονται ήδη για τη θεραπεία των καρκίνων του νεφρού, του ήπατος και των οστών.

Σαν… βράσιμο αβγού

«Η διαδικασία μοιάζει σαν να βράζουμε ένα αβγό» εξηγεί η δρ Λίφλαντ και προσθέτει: «Ο όγκος θερμαίνεται σε τέτοιον βαθμό ώστε τα καρκινικά κύτταρα καταστρέφονται ενώ την ίδια στιγμή ο περιβάλλων υγιής ιστός παραμένει άθικτος».

Η ειδικός σημειώνει ότι η θεραπεία είναι κατάλληλη κυρίως για γυναίκες των οποίων οι όγκοι είναι μικρότεροι από 2 εκατοστά σε διάμετρο και επικεντρώνονται σε ένα σημείο. «Η ασθενής δεν πονά ούτε εμφανίζει ουλές ενώ μέσα σε λίγα λεπτά από τη θεραπεία μπορεί να εξέλθει του νοσοκομείου και να επιστρέψει στο σπίτι ή στην εργασία της».

Η διαδικασία

Οι γιατροί χρησιμοποιούν υπερήχους προκειμένου να καθοδηγήσουν ένα λεπτό σαν βελόνα ηλεκτρόδιο στο κέντρο του όγκου του μαστού. Στη συνέχεια ηλεκτρικό ρεύμα διαπερνά το ηλεκτρόδιο και θερμαίνει αποκλειστικώς τον όγκο, χωρίς να βλάπτονται οι υγιείς περιβάλλοντες ιστοί.

Ο ιστός που έχει «ψηθεί» παραμένει εντός του οργανισμού και μετατρέπεται σε αβλαβή ουλώδη ιστό. Η θεραπεία διεξάγεται μόνο μια φορά και δεν απαιτείται επανάληψή της. Ωστόσο είναι απαραίτητος ο τακτικός έλεγχος των ασθενών με χρήση μαγνητικής τομογραφίας. Αρχικώς ο έλεγχος γίνεται στον πρώτο, στον έκτο και στον δωδέκατο μήνα από την εφαρμογή της θεραπείας ενώ στη συνέχεια επαναλαμβάνεται σε ετήσια βάση προκειμένου να επιβεβαιώνεται ότι δεν υπάρχει υποτροπή και μετάσταση της νόσου.

Δεν υπάρχει επίσης πρόβλημα υποβολής της ασθενούς σε περαιτέρω θεραπείες όπως η χημειοθεραπεία σε περίπτωση που αυτό κριθεί απαραίτητο.

Επιτυχημένες κλινικές δοκιμές

Μέχρι στιγμής περισσότερες από 80 ασθενείς έχουν υποβληθεί στη συγκεκριμένη θεραπεία στο πλαίσιο τριών διαφορετικών δοκιμών. Και στις τρεις περιπτώσεις προέκυψε η αποτελεσματικότητα της προσέγγισης. Οι εθελόντριες παρακολουθούνται εδώ και δύο έτη και σε καμία περίπτωση δεν παρουσιάστηκε υποτροπή της νόσου.

Η δρ Λίφλαντ εκτιμά ότι η νέα τεχνολογία θα είναι ιδιαιτέρως χρήσιμη για γυναίκες με όγκους που εξελίσσονται με αργούς ρυθμούς και οι οποίες δεν μπορούν να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση εξαιτίας άλλων προβλημάτων υγείας όπως ο διαβήτης ή οι αναπνευστικές παθήσεις.

Μικρότερο κόστος

Όπως μάλιστα λέει, η μέθοδος PRFA συνδέεται με πολύ μικρότερο κόστος σε σύγκριση με την επέμβαση. «Μέσα σε πέντε χρόνια πιστεύω ότι η PRFA θα αποτελεί ευρέως διαδεδομένη θεραπεία. Η ίδια η τεχνική δεν είναι ακριβή απλώς το κόστος ανεβαίνει εξαιτίας της ανάγκης διεξαγωγής τακτικών μαγνητικών τομογραφιών. Σε κάθε περίπτωση όμως είναι μια πιο οικονομική λύση σε σχέση με το χειρουργείο αφού δεν απαιτεί γενική αναισθησία ούτε παραμονή στο νοσοκομείο».

Ενας από τους πιθανούς φόβους σε ό,τι αφορά τη συγκεκριμένη προσέγγιση είναι ότι εάν ο όγκος και ο περιβάλλων ιστός δεν αφαιρεθούν χειρουργικά από το σώμα, μπορούν να παραμείνουν κάποια καρκινικά κύτταρα τα οποία πιθανώς θα εξαπλωθούν. Ωστόσο η δρ Λίφλαντ ελπίζει ότι τα αποτελέσματα των συνεχιζόμενων κλινικών δοκιμών θα αποδείξουν ότι οι φόβοι αυτοί είναι αβάσιμοι.
http://www.tovima.gr/science/medicine-biology




Κονσέρβες τροφίμων και πλαστικά μπουκάλια αναψυκτικών περιέχουν υπερβολικά υψηλά επίπεδα της χημικής ουσίας δισφαινόλης Α...


Λονδίνο

Κονσέρβες τροφίμων και πλαστικά μπουκάλια αναψυκτικών περιέχουν υπερβολικά υψηλά επίπεδα της χημικής ουσίας δισφαινόλης Α, η οποία συνδέεται με την εμφάνιση καρκίνου, καρδιαγγειακών νοσημάτων και προβλημάτων σεξουαλικής ωρίμανσης.

Η ανησυχητική μελέτη έρχεται από τους ειδικούς του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, οι οποίοι διαπίστωσαν ότι κάποιες συσκευασίες τροφίμων περιέχουν 1.000 φορές ανώτερα επίπεδα δισφαινόλης Α σε σχέση με τα φρέσκα τρόφιμα.

«Βουτιά» στη χημική σούπα

Στη μελέτη των Αμερικανών έλαβαν μέρος 75 ενήλικες οι οποίοι μοιράστηκαν σε δύο ομάδες. Οι ερευνητές ζήτησαν από την πρώτη ομάδα να καταναλώνει σούπα σε κονσέρβα για ένα διάστημα πέντε ημερών και από τη δεύτερη ζήτησαν να καταναλώνει σούπα από φρέσκα υλικά. Στο τέλος του πενθήμερου, οι συμμετέχοντες έκαναν δύο μέρες διάλειμμα και στη συνέχεια ακολούθησαν το αντίθετο διατροφικό μοτίβο.

Όπως εξηγούν οι επιστήμονες στη σχετική δημοσίευσή τους στο επιστημονικό έντυπο «Journal of the American Medical Association», προς μεγάλη τους έκπληξη είδαν ότι η κατανάλωση μιας κονσέρβας σούπας την ημέρα για συνολικά πέντε μέρες ήταν αρκετή για την εκτίναξη των επιπέδων της δισφαινόλης Α στα ούρα κατά 1.221%.

«Γνωρίζουμε εδώ και καιρό, ότι η κατανάλωση ποτών που εμφιαλώνονται σε σκληρά πλαστικά μπουκάλια αυξάνει τα επίπεδα δισφαινόλης Α στον οργανισμό μας» αναφέρει η επικεφαλής της μελέτης Τζένι Κάρουαιλ. «Η νέα μελέτη δείχνει τώρα ότι και τα τρόφιμα σε κονσέρβες ενδεχομένως να εντείνουν τον προβληματισμό μας, δεδομένης της ευρείας κατανάλωσής τους».

Ασφάλεια σε… επίπεδα

Την ίδια ώρα, μια ανεξάρτητη μελέτη της αμερικανικής υπηρεσίας Προδιαγραφών Τροφίμων (FSA) έδειξε ότι 37 από 62 γνωστά προϊόντα που εξετάστηκαν και βρίσκονται στα ράφια των σουπερμάρκετ, εμπεριέχουν την επικίνδυνη χημική ουσία.

Αν και τα επίπεδα της δισφαινόλης Α δεν φάνηκε να ξεπερνούν τα επιτρεπόμενα όρια, οι επιστήμονες εμφανίζονται εμφανώς προβληματισμένοι καθώς δεν γνωρίζουν ακόμη αν μικρότερες δόσεις του χημικού θα μπορούσαν να προκαλέσουν προβλήματα υγείας.

Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι η χημική ουσία που χρησιμοποιείται στο εσωτερικό κονσερβών και σκληρών πλαστικών δοχείων, συνδέεται με την ανδρική υπογονιμότητα, συμπεριφορικά και συναισθηματικά προβλήματα σε κορίτσια και την αύξηση του κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων, εγκεφαλικών επεισοδίων και διαβήτη.
http://www.tovima.gr/science/medicine-biology