Εισαγωγή στον διαλογισμό

Εισαγωγή στον διαλογισμό

Στους ψυχαναλυτικούς κύκλους υπάρχει μια πασίγνωστη ιστορία που έχει να κάνει με έναν άνδρα που κατατρύχεται από ένα επαναλαμβανόμενο εφιάλτη. Είναι παγιδευμένος μέσα σ’ ένα δωμάτιο και είναι ανίκανος να ανοίξει την πόρτα και να ξεφύγει. Ψάχνει παντού για να βρει το κλειδί χωρίς ποτέ να τα καταφέρνει. Προσπαθεί με όλη του τη δύναμη ν’ ανοίξει την πόρτα αλλά εκείνη δεν κουνιέται σπιθαμή. Και δεν υπάρχει άλλη έξοδος από αυτή. Είναι παγιδευμένος και φοβισμένος. Σε μια συνάντηση με τον ψυχαναλυτή του του αφηγείται αυτό το όνειρο που τον στοιχειώνει για χρόνια. Ο ψυχαναλυτής ακούει προσεκτικά την περιγραφή του ονείρου δίνοντας σημασία στις λεπτομέρειες. Του υποδεικνύει ότι η πόρτα μπορεί ν’ ανοίξει από την αντίθετη κατεύθυνση. Την επόμενη φορά που βλέπει αυτό το όνειρο καταφέρνει να θυμηθεί την υπόδειξή του και ανακαλύπτει ότι η πόρτα ανοίγει προς τα μέσα δίχως την παραμικρή αντίσταση.

Πολλοί άνθρωποι σήμερα είναι παγιδευμένοι με αυτόν τον τρόπο, φυλακισμένοι σε ένα τρόπο ζωής που φαίνεται ανίκανος να τους προσφέρει ικανοποίηση. Επικρατεί μια αίσθηση απαθούς απόγνωσης η οποία κουκουλώνεται μέσω της αδιάκοπης δραστηριότητας ή της χρήσης νέων θαυματουργών φαρμάκων. Ποιος ανάμεσά μας δεν ένιωσε έστω και μια φορά την ανάγκη να βιώσει μια άλλη πραγματικότητα; Ίσως με την αίσθηση ελευθερίας που μας δίνει ένας νέος ερωτικός σύντροφος ή με το να κερδίσουμε το Λόττο Ορισμένοι από μας περνάμε ολόκληρη τη ζωή μας σε αναμονή, περιμένοντας να συμβεί κάτι που θα την αλλάξει ολοκληρωτικά. Ωστόσο το απλό και μάλλον προφανές δίδαγμα της ζωής, που μας είναι τόσο δύσκολο να κατανοήσουμε, είναι ότι η ευτυχία είναι μια νοητική κατάσταση και όχι κάτι που μπορούμε να αποσπάσουμε από τους άλλους ή τον έξω κόσμο.

Όλοι μας αναζητούμε την ευτυχία, αλλά οι περισσότεροι από μας την αναζητούμε έξω από τον εαυτό μας. Την αναζητούμε στους άλλους ανθρώπους, στην εργασία, στη διασκέδαση. Και καθώς γερνάμε τα όνειρά μας σιγά-σιγά ξεθωριάζουν. Γινόμαστε λιγότερο ιδεαλιστές και περισσότερο ρεαλιστές. Χαιρόμαστε αυτά που έχουμε και προσπαθούμε να βλέπουμε με μια φιλοσοφική στάση τα όνειρα που δεν υλοποιήθηκαν ποτέ ή ακόμα κι αν υλοποιήθηκαν αποδείχτηκαν φρούδα, αποτυγχάνοντας να εκπληρώσουν αυτά που υπόσχονταν. Τις περισσότερες φορές η ζωή μας καταντάει μια ρουτίνα και εμείς αναπολούμε με μελαγχολία τα όνειρα που δεν υλοποιήθηκαν ποτέ ή αποδείχτηκαν άνευ ουσίας. Στο ποίημα του «Η Πόρτα», ο Τσέχος ποιητής και ανοσιολόγος Miroslav Holub μας παροτρύνει να αναθεωρήσουμε τη ζωή μας:

Προχώρησε και άνοιξε την πόρτα.
Ίσως έξω να βρεις
ένα δέντρο ή ένα κλαδί,
έναν κήπο
ή μια πόλη μαγική.

Προχώρησε και άνοιξε την πόρτα.
Ίσως κάποιος σκύλος να ανασκαλεύει.
Ίσως να δεις ένα πρόσωπο
ή ένα βλέμμα
ή την εικόνα
μιας εικόνας.

Προχώρησε και άνοιξε την πόρτα.
Αν έχει ομίχλη
θα φύγει.

Προχώρησε και άνοιξε την πόρτα.
Ακόμα και αν υπάρχει μόνο το σκοτάδι
ακόμα κι αν υπάρχει μόνο
η υπόκωφη βοή του ανέμου
ακόμα κι αν
δεν υπάρχει τίποτα απολύτως,
προχώρησε και άνοιξε την πόρτα.

Τουλάχιστον
θα υπάρξει
ένα ρεύμα.


Η πόρτα στην οποία αναφέρεται ο Holub είναι η πόρτα που ανοίγει προς τα μέσα για ν’ αποκαλύψει τις βαθύτερες ανάγκες μας και τις υψηλότερες φιλοδοξίες μας. Ο διαλογισμός είναι ένας τρόπος ν’ ανοίξουμε αυτή την πόρτα. Όταν την ανοίγουμε κάνουμε το πρώτο βήμα στο «όνειρο» της αφύπνισης το οποίο διέγειρε τη φαντασία του ανθρώπινου γένους καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας. Είναι ένα όνειρο δίχως προκαθορισμένη εξέλιξη· η περιπέτεια του επαναπροσδιορισμού του εαυτού μας σε ένα νέο γίγνεσθαι. Είναι ο μεγάλος «μύθος» της αυθυπέρβασης.



Το γεγονός ότι το ονομάζουμε μύθο δε σημαίνει ότι είναι ψεύτικο. Αντιθέτως, σημαίνει ότι είναι περισσότερο αληθινό, ότι αρχίζουμε να ερχόμαστε σ’ επαφή με βαθύτερα μέρη του εαυτού μας, να βιώνουμε τον εαυτό μας ως μέρος κάτι του αφάνταστα μεγαλύτερου και αχανούς. Κατά κάποιο τρόπο ενσωματωνόμαστε στη γενικότερη ροή της ζωής. Η πόρτα του διαλογισμού είναι η πόρτα της επίγνωσης και της οικουμενικής αγάπης, της απεριόριστης επέκτασης.

Ο διαλογισμός ξεκινάει με το να ερευνούμε τα εσώτερα βάθη του εαυτού μας και καταλήγει στο να αγκαλιάζουμε τη ζωή και την εξωτερική πραγματικότητα, αποκοπή από την οποία αποτελεί την πηγή της βαθύτερης δυσαρέσκειάς μας. Όταν ανοίγουμε αυτή την πόρτα δεν ξέρουμε ποτέ τι θα βρούμε – ναι, μπορεί να βρούμε ακόμα και «έναν σκύλο να ανασκαλεύει», αλλά ίσως να βρούμε «έναν κήπο ή μια πόλη μαγική». Ο διαλογισμός είναι ένα άνοιγμα. Τουλάχιστον θα υπάρξει ένα ρεύμα.



Colores En El Mar_ Richard Clayderman


Όταν ξέσπασε σαν επιδημία ο πρόσκαιρος ενθουσιασμός για το διαλογισμό τη δεκαετία του πενήντα, πολλοί επιστήμονες ανησύχησαν βαθύτατα γι’ αυτό το φαινόμενο, κι έτρεξαν στα εργαστήριά τους για να εξετάσουν τι αποτελέσματα ή κινδύνους εγκυμονούσε αυτή η λαϊκή έξαρση.
Μετά από παραπάνω από 1200 πανεπιστημιακές έρευνες διαπιστώθηκαν εκπληκτικά επιτεύγματα που δημοσιεύτηκαν σε πολλά έγκυρα περιοδικά και εφημερίδες όπως το Τάιμ, το Νιούζγουηκ, Γουόλ Στρητ Τζόρναλ, Λος Άντζελες Τάιμς, Σικάγο Τρίμπιουν κι άλλα έντυπα μαζικής ενημέρωσης. Έτσι, στο τέλος της δεκαετίας του εβδομήντα άρχισε να διδάσκεται ο διαλογισμός – σαν μάθημα της ψυχολογίας – σε πολλά Πανεπιστήμια της Αμερικής και του Καναδά.
Ο Διαλογισμός βοηθά στην αλλαγή του Μεταβολισμού, στην ανάπτυξη της ευφυίας, της μνήμης, στη λύση προβλημάτων, στην ακαδημαϊκή απόδοση, στην παραγωγικότητα, στην αλλαγή χρόνου αντίδρασης, στην αλλαγή του ρυθμού της καρδιάς, στην αρτηριακή πίεση και σ’ άλλα πολλά. Τη δεκαετία του εβδομήντα ο καρδιοχειρούργος Χέρμπερτ Μπένσον, στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, δίδασκε τους καρδιοπαθείς διαλογισμό για να σταματήσει η καρδιακή αρρυθμία, να πέσει η πίεση του αίματος κι έτσι να μπορέσουν να ξαναβρούν τη χαρά της ζωής.
Σ’ όλες τις περιπτώσεις το βασικό, εστιακό σημείο είναι μια διαδικασία συντονισμού που απαιτεί την ευθυγράμμιση του σώματος, του νου και της ψυχής του ανθρώπου.
Αργότερα θα σας μιλήσω για την πορεία μου στο διαλογισμό.





Διαλογίζομαι από τεσσάρων χρόνων. Ζούσα σε πολύ πιεστικές συνθήκες για ένα παιδί. Πήγαινα στη θάλασσα και καθόμουν σε μια πέτρα.
Αυτοσυγκεντρωνόμουν στη ροή του κύματος και σε κάποια στιγμή ταυτιζόμουν με αυτή τη ροή.
Έκλεινα τα μάτια και αφηνόμουν στην ύπαρξή μου.
Όταν άνοιγα τα μάτια ένιωθα όλη η στενοχώρια και η πίκρα να με έχει αφήσει και να είμαι αρκετά χαρούμενη.
Τώρα ξέρω.
Πλημμύριζα από ενδορφίνες. Τις ορμόνες της χαράς που τις αποκαλώ ευφορίνες!
Αργότερα θα σας μιλήσω για την πορεία μου στο διαλογισμό.

Έστω για πέντε λεπτά κλείστε τα μάτια και αφουγκραστείτε το "είναι" σας.

Το νευρικό σύστημα χρειάζεται τουλάχιστον 20΄για να φτάσει σε ομοιόσταση!

Ο διαλογισμός είναι η πιο βαθειά μορφή χαλάρωσης και η πιο τρυφερή αυτοανάλυση!

Η νευροεπιστήμη και η συμπεριφορική βιολογία γενικότερα αποκαλύπτουν βαθμιαία τους μηχανισμούς που μας κάνουν αυτό που είμαστε:
πώς παίρνουμε αποφάσεις και ελέγχουμε τις ορμές μας, πώς τα γονίδιά μας διαμορφώνουν τις κοινωνικές επιθυμίες μας
και πώς το σύστημα ανταμοιβής μας προσαρμόζεται ώστε να αντιδρά σε ικανοποιητικές εμπειρίες.


Yanni - Reflections of Passion