«μια καλή κουβέντα μπορεί να ζεστάνει τρεις χειμωνιάτικους μήνες»

Alexander Georg Rudolf Bauer (February 11, 1889 – November 28, 1953, Deal, New Jersey) was a German-born painter who was involved in the avant-garde group Der Sturm in Berlin, and whose work would become central to the Non-Objective art collection of Solomon R. Guggenheim.

ΝΕΥΡΟΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

Παγωμένα βλέμματα και ζεστή καρδιά..

Γιατί μια «θερμή» ατμόσφαιρα μας κάνει να νιώθουμε πιο φιλικά;
Και γιατί πλένουμε τα χέρια μας όταν αισθανόμαστε ένοχοι;
Ολα είναι θέμα κυκλωμάτων, εξηγούν οι ειδικοί, και ερμηνεύονται εξελικτικά
ΤΟΥ JIM GILES

«Θα καθαρίσουν ποτέ αυτά τα χέρια;» αναρωτιέται η Λαίδη Μάκβεθ προσπαθώντας να ξεπλύνει από το δέρμα της το αίσθημα ενοχής της. Ανάλογες μεταφορές που συνδέουν το σώμα με το συναίσθημα δεν συναντάμε μόνο στα θεατρικά έργα αλλά και στην καθημερινότητά μας, σχεδόν σε όλες τις γλώσσες.
Οι Ελληνες- και με παρεμφερή τρόπο οι Αγγλοι- όταν αισθανόμαστε αποκλεισμένοι λέμε ότι «μας άφησαν στα κρύα του λουτρού».
Οι Ιάπωνες λένε ότι «μια καλή κουβέντα μπορεί να ζεστάνει τρεις χειμωνιάτικους μήνες».

Αυτά όμως είναι απλά λεκτικά σχήματα. Στην πραγματικότητα η μοναξιά δεν μας κάνει να κρυώνουμε, ούτε η ενοχή μάς κάνει να αισθανόμαστε βρώμικοι.
Ή μήπως όχι;
Ολο και περισσότερες έρευνες δείχνουν ότι απτές σωματικές αισθήσεις συνοδεύουν συχνά τα συναισθήματά μας αντανακλώντας, σύμφωνα με την κρατούσα θεωρία, τον τρόπο με τον οποίο αυτά δημιουργήθηκαν στο εξελικτικό παρελθόν μας: καθώς ο εγκέφαλός μας εξελισσόταν ώστε να επεξεργάζεται όλο και πιο σύνθετα συναισθήματα, αντί να δημιουργήσει νέες νευρωνικές οδούς προτίμησε να χρησιμοποιήσει τα ήδη υπάρχοντα κυκλώματα που επεξεργάζονται τις βασικές αισθητικές αντιλήψεις. Ας δούμε μερικά από τα πιο εκπληκτικά πειράματα που συνδέουν τις σωματικές αισθήσεις με τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά μας.



Ψυχρή και θερμή υποδοχή

Το φθινόπωρο του 2006, 40 εθελοντές έφθαναν στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Γέιλ για να συμμετάσχουν σε ένα πείραμα. Μια ερευνήτρια τους υποδεχόταν έναν έναν ξεχωριστά στο ισόγειο και τους συνόδευε στον 4ο όροφο. Στο ασανσέρ τους ζητούσε να κρατήσουν για λίγο τον καφέ της καθώς σημείωνε το όνομά τους στα χαρτιά της. Οι συμμετέχοντες δεν το ήξεραν, αλλά το πείραμα ξεκινούσε εκείνη ακριβώς τη στιγμή.

Στο εργαστήριο οι εθελοντές διάβασαν την ίδια περιγραφή ενός φανταστικού προσώπου και στη συνέχεια απάντησαν σε ερωτήσεις σχετικές με τον χαρακτήρα του. Οσοι είχαν κρατήσει παγωμένο και όχι καυτό καφέ περιέγραψαν το φανταστικό πρόσωπο ως λιγότερο ζεστό και φιλικό. Οι απαντήσεις σε άλλα ερωτήματα, όπως το αν ήταν έντιμο, δεν παρουσίαζαν διαφορές.

Το πείραμα, το οποίο διεξήχθη από τον Λόρενς Γουίλιαμς του Πανεπιστημίου του Κολοράντο και τον Τζον Μπανγκτου του Πανεπιστημίου Γέιλ, δεν είναι το μοναδικό που συνδέει τη σωματική με την ψυχολογική ζεστασιά. Η σκέψη και μόνο του κοινωνικού αποκλεισμού μας μπορεί να μας κάνει να νιώθουμε ότι ένα δωμάτιο είναι περίπου κατά τρεις βαθμούς ψυχρότερο. Αυτό εξηγεί ίσως ορισμένες πλευρές της κοινωνικής συμπεριφοράς μας. Για παράδειγμα είναι πιο συνηθισμένο να προσφέρουμε ένα ζεστό παρά ένα κρύο ρόφημα όταν υποδεχόμαστε κάποιον στο σπίτι μας.

Η ρίζα αυτών των αποτελεσμάτων βρίσκεται κατά πάσα πιθανότητα στον νησιδιακό φλοιό του εγκεφάλου. Οι απεικονίσεις δείχνουν ότι η συγκεκριμένη περιοχή δραστηριοποιείται όταν οι άνθρωποι αισθάνονται σωματική αλλά και ψυχολογική θερμότητα. Η σύνδεση υπάρχει ήδη από τη γέννηση και ενισχύεται στα πρώτα χρόνια της ζωής, όταν τα μωρά μαθαίνουν να συνδέουν τη σωματική θερμότητα των γονιών τους με την τροφή και την προστασία, τονίζει ο κ. Γουίλιαμς.



Καθαριότητα και εξαγνισμός

Οι περισσότερες θρησκείες- από τον χριστιανισμό και τον ισλαμισμό ως τον ινδουισμό- συνδέουν τη σωματική υγιεινή με την ηθική καθαρότητα. Η σύνδεση αυτή έχει τη ρίζα της στον κογχομετωπιαίο φλοιό και μπορεί να έχει βαθιά και απρόσμενη επιρροή στη συμπεριφορά μας. Σε μια πρόσφατη μελέτη η Σιμόν Σναλ του Πανεπιστημίου του Πλίμουθ και οι συνεργάτες της έδειξαν στους μισούς εθελοντές την περιβόητη σκηνή με την «πιο βρώμικη τουαλέτα της Σκωτίας» από την ταινία «Τrainspotting»και στους υπόλοιπους μια ουδέτερη σκηνή. Οσοι είδαν την τουαλέτα διατύπωσαν στη συνέχεια πιο αυστηρές κρίσεις για ανήθικες πράξεις όπως ο κανιβαλισμός. Ανάλογα αποτελέσματα είχε η έκθεση των εθελοντών σε δυσάρεστες οσμές ή η παραμονή τους σε ένα βρώμικο δωμάτιο.

Επίσης, όπως υπαινίσσεται το μανιώδες πλύσιμο των χεριών της Λαίδης Μάκβεθ, ένα αίσθημα ενοχής μπορεί να μας κάνει να αναζητήσουμε το σαπούνι. Ο Τσεν Μπο Ζονγκτου του Πανεπιστημίου του Τορόντο και η Κέιτι Λίλιενκουιστ, η οποία εργάζεται σήμερα στο Πανεπιστήμιο Μπρίγκαμ της Γιούτα, ζήτησαν από εθελοντές να διαβάσουν μια αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο είτε μιας ηθικής πράξης είτε ενός σαμποτάζ και στη συνέχεια τους ανέθεσαν να αξιολογήσουν πόσο επιθυμητά ήταν διάφορα αντικείμενα ενός νοικοκυριού, όπως το σαπούνι, η οδοντόπαστα, οι θήκες CD και οι πλάκες από σοκολάτα. Οσοι είχαν διαβάσει την ιστορία του σαμποτάζ έδειξαν μεγαλύτερη προτίμηση για τα προϊόντα καθαρισμού.

Αυτή καθαυτή η σωματική καθαριότητα όμως δεν μας ενθαρρύνει να γινόμαστε περισσότερο ηθικοί. Σε ένα άλλο σκέλος της μελέτης η ομάδα ζήτησε από εθελοντές να θυμηθούν μια ανήθικη πράξη από το παρελθόν τους. Στη συνέχεια, δήθεν για λόγους ασφαλείας, έδωσαν στους μισούς αντισηπτικά μαντιλάκια για να καθαρίσουν τα χέρια τους. Υστερα τους ρώτησαν αν ήθελαν να συμμετάσχουν σε ένα ξεχωριστό πείραμα, για να βοηθήσουν έναν μεταπτυχιακό φοιτητή που βρισκόταν σε απόγνωση. Μόνο το 40% των εθελοντών που είχαν καθαρίσει τα χέρια τους δέχθηκαν σε σχέση με το 75% αυτών που δεν τα είχαν καθαρίσει.

Αλλα πειράματα έχουν δείξει ότι τα αισθήματα ηθικής απέχθειας μπορούν να μας παροτρύνουν να βοηθήσουμε τους άλλους. Επιτρέποντας στους ανθρώπους να ξεπλύνουν αυτά τα αισθήματα, λέει ο κ. Ζονγκ, ίσως τους δίνουμε το ελεύθερο για μια μη γενναιόδωρη συμπεριφορά.



Το αγκάθι της απόρριψης

Γυρίστε για λίγο πίσω, στα σχολικά σας χρόνια. Θυμάστε πόσο οδυνηρό ήταν όταν τα άλλα παιδιά δεν σας έπαιζαν ή δεν σας προσκαλούσαν στο πάρτι τους;
Η οδύνη του αποκλεισμού είναι έντονη, μπορεί όμως να μοιάζει με τον πόνο μιας σωματικής πληγής;

Για να διερευνήσει τη νευρωνική σχέση ανάμεσα στον σωματικό και στον συναισθηματικό πόνο η Ναόμι Αϊζενμπέργκερ του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας ζήτησε από εθελοντές να παίξουν ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι δίνοντάς τους την εντύπωση ότι ο συμπαίκτης τους βρισκόταν σε άλλο δωμάτιο. Στην πραγματικότητα όμως έπαιζαν με τον ηλεκτρονικό υπολογιστή, ο οποίος ήταν προγραμματισμένος να τους αποκλείει σταδιακά. Οι απεικονίσεις του εγκεφάλου των εθελοντών έδειξαν ότι τα αισθήματα του κοινωνικού αποκλεισμού αύξαναν τη δραστηριότητα του ραχιαίου κογχομετωπιαίου φλοιού, μιας περιοχής που συνδέεται με τα αισθήματα οδύνης που συνοδεύουν τον σωματικό πόνο. Ο ραχιαίος κογχομετωπιαίος φλοιός ενεργοποιήθηκε επίσης όταν οι εθελοντές σκέφτονταν τον θάνατο ενός αγαπημένου τους προσώπου.

Αυτό ίσως εξηγεί γιατί ορισμένοι όταν αντιμετωπίζουν βαθιά συναισθηματική οδύνη στρέφονται προς ουσίες όπως το αλκοόλ ή η ηρωίνη, οι οποίες αμβλύνουν τον σωματικό πόνο. Ωστόσο, σύμφωνα με μια αδημοσίευτη μελέτη του Νέιθαν Ντε Γουόλ του Πανεπιστημίου του Κεντάκι, λιγότερο ισχυρές ουσίες μπορούν να έχουν το ίδιο αποτέλεσμα. Ο κ. Ντε Γουόλ ζήτησε από 60 φοιτητές να παίρνουν ένα κανονικό ή ένα εικονικό δισκίο παρακεταμόλης πρωί και βράδυ επί τρεις εβδομάδες. Οι φοιτητές απαντούσαν επίσης καθημερινά σε ερωτηματολόγια για τη συναισθηματική τους κατάσταση. Οπως διαπίστωσε, όσοι έπαιρναν το παυσίπονο ανέφεραν λιγότερο οδυνηρά συναισθήματα. Σε ένα άλλο πείραμα ο ερευνητής έδωσε πραγματική και εικονική παρακεταμόλη σε εθελοντές που έπαιζαν το παραπάνω ηλεκτρονικό παιχνίδι: το παυσίπονο μείωσε τη δραστηριότητα του ραχιαίου κογχομετωπιαίου φλοιού, που θεωρείται ότι συνδέεται με την οδύνη του αποκλεισμού.

Ο κ. Ντε Γουόλ θέλει τώρα να δοκιμάσει το φάρμακο σε ανθρώπους με κλινικά συμπτώματα κατάθλιψης ή άγχους.«Ισως η παρακεταμόλη μπορεί να τους βοηθήσει»λέει. Πρόκειται βεβαίως για εικασία και όχι για κάτι το οποίο θα συνιστούσε αυτή τη στιγμή. Αν όμως τα αποτελέσματά του την επιβεβαιώσουν, θα ανοίξουν ένα ενδιαφέρον πεδίο για το μέλλον.

Κυριακή 29 Νοεμβρίου 2009
2009 Νew Scientist Μagazine, Reed Βusiness Ιnformation Ltd.




Η μοναξιά είναι... μεταδοτική

«Τα συναισθήματα ενός ατόμου μπορούν να έχουν επίδραση στο κοινωνικό σύνολο» λέει ερευνητής
Τετάρτη 2 Δεκεμβρίου 2009

ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ Μια νέα ανατρεπτική μελέτη ειδικών του Πανεπιστημίου του Σικάγου δείχνει ότι η μοναξιά είναι... μεταδοτική. Οι επιστήμονες συνέλεξαν στοιχεία σχετικά με 4.000 άτομα και για χρονική περίοδο μεγαλύτερη των 10 ετών και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι αν ένα άτομο ζει μέσα στη μοναξιά αυξάνονται οι πιθανότητες να αισθανθούν μοναξιά και άτομα στον περίγυρό του. Μάλιστα το αίσθημα της μοναξιάς μπορεί να «εξαπλωθεί» ακόμη και σε ανθρώπους που δεν είναι του άμεσου περιβάλλοντος του κάθε ατόμου: για παράδειγμα είναι δυνατόν να «κολλήσει» μοναξιά ο φίλος ενός φίλου, ο οποίος ίσως δεν έχει συναντήσει ποτέ το άτομο που αποτελεί την αρχική «πηγή» της μοναξιάς.

Οπως ανέφερε ο επικεφαλής της μελέτης η οποία δημοσιεύεται στο επιστημονικό έντυπο «Journal of Ρersonality and Social Ρsychology» Τζον Κατσιόπο «η μοναξιά δεν αποτελεί ιδιοκτησία του ατόμου. Μπορεί να μεταδοθεί σε άλλα άτομα, και μάλιστα ακόμη και σε άτομα με τα οποία δεν υπάρχει άμεση επαφή».

Σχολιάζοντας τη νέα μελέτη στη διεξαγωγή της οποίας συνέβαλε ο έλληνας καθηγητής Ιατρικής και Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ κ. Ν. Χριστάκης τόνισε ότι η μοναξιά ενός ανθρώπου μπορεί να έχει επίδραση στον κοινωνικό ιστό. «Κάτι τόσο προσωπικό όσο τα συναισθήματα ενός ατόμου μπορούν να έχουν επίδραση στο κοινωνικό σύνολο» ανέφερε ο καθηγητής. Προσέθεσε ότι η επίδραση της μοναξιάς δεν αφορά μόνο τον ψυχολογικό τομέα αφού συνδέεται με πλήθος ιατρικών προβλημάτων, όπως η κατάθλιψη, τα προβλήματα του ύπνου και γενικότερα τα προβλήματα στην υγεία. Ετσι αν εντοπιστούν ορισμένα από τα αίτια της μοναξιάς, τότε θα μπορούσαν να υπάρξουν βελτιώσεις στην υγεία του γενικού πληθυσμού.



Η ευτυχία είναι μεταδοτική…

Μια σειρά γεγονότων σας έχουν γεμίσει χαρά. Νιώθετε την ανάγκη να αγκαλιάζετε όλο τον κόσμο και το χαμόγελο δεν λέει να σβήσει από το πρόσωπό σας. Μαθαίνετε ωστόσο, πως από χαρά πλημμυρίζει και ένας φίλος του κουμπάρου σας. Σύμπτωση;

Ως τώρα γνωρίζατε πως μεταδοτικές είναι μόνο οι ιώσεις. Μια έρευνα των πανεπιστημίων Χάρβαρντ και Σαν Ντιέγκο όμως, απέδειξε, πως εξίσου μεταδοτική είναι και η ευτυχία.
Μα είναι δυνατόν; Δηλαδή, όταν είστε εσείς ευτυχισμένοι και χαρούμενοι μπορείτε να «μεταδώσετε» την χαρά σας και στους γύρω σας;
Φυσικά και ναι, αποκαλύπτει έρευνα των επιστημόνων James Fowler του Πανεπιστημίου Σαν Ντιέγκο και του Έλληνα, Νικόλα Χριστάκη, της ιατρικής σχολής του Χάρβαρντ, σύμφωνα με την οποία, η δική μας ευτυχία μπορεί να επηρεάσει θετικά τους γύρω μας και η ευτυχία των άλλων, μπορεί να αυξήσει τη δική μας χαρά!

Ο φίλος του φίλου, του φίλου μου…

Τα αποτελέσματα της πραγματικά ενδιαφέρουσας έρευνας, δημοσιεύθηκαν στη Βρετανική Ιατρική Επιθεώρηση και αποκάλυψαν, πως η ευτυχία δεν είναι μια μεμονωμένη και ατομική λειτουργία αλλά ακολουθεί τους «νόμους» της κοινωνικής ομάδας, στην οποία ζούμε.

Οι δύο ερευνητές εκπόνησαν μια πραγματικά μακροχρόνια μελέτη, διάρκειας 20 ετών, όπου μελέτησαν ένα δίκτυο περίπου 5.000 ατόμων. Εκεί, συμπέραναν πως, η ευτυχία ενός φίλου ή κοντινού μας προσώπου, έχει ως αποτέλεσμα να γίνουμε και εμείς ευτυχέστεροι κατά 15%!

Η ευτυχία ατόμων που ανήκουν στη δεύτερη βαθμίδα (π.χ. η σύζυγος ενός φίλου), μπορεί να αυξήσει και τη δική μας χαρά κατά 10% ενώ η ευτυχία ατόμου της τρίτης βαθμίδας (π.χ. της φίλης της συζύγου ενός φίλου μας), μπορεί να μας δώσει χαρά κατά 6%.

Αυτή λοιπόν, η ιδιότυπη «αλυσίδα» κοινωνικών επαφών, φαίνεται πως λειτουργεί με τρόπο μαγικό και αλληλεπιδρά ακόμη και σε άτομα που δεν έχουν συγγένεια μεταξύ τους ή ιδιαίτερες φιλικές σχέσεις, αλλά συνδέονται μεταξύ κοινών γνωστών.

Οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα, πως όσο περισσότερους φίλους διαθέτουμε, τόσο μεγαλύτερες πιθανότητες έχουμε να είμαστε ευτυχισμένοι. Αν μάλιστα, οι φίλοι μας –και οι φίλοι των φίλων μας-είναι ευτυχισμένοι, τότε θα πρέπει να «πετάμε» από χαρά. Έτσι, οι μελετητές, αποφάνθηκαν, πως όταν είμαστε ευτυχισμένοι, θα πρέπει να το εκφράζουμε και να μην το κρατάμε για τον εαυτό μας, καθώς η χαρά μας θα επηρεάσει ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων γύρων μας-ακόμη και αν δεν το ξέρουμε…




Η παχυσαρκία είναι «κοινωνικά μεταδοτική»
health.in.gr

Λονδίνο: Αν ένας εκ των ατόμων που κάνουμε παρέα εξελιχθεί σε παχύσαρκο, έχουμε σχεδόν 60% περισσότερες πιθανότητες να κάνουμε το ίδιο, σύμφωνα με αμερικανική μελέτη που δημοσιεύεται στο επιστημονικό έντυπο New England Journal of Medicine.

Η διαπίστωση αυτή κάνει τους επιστήμονες να θεωρούν την παχυσαρκία «μεταδοτική» με την έννοια ότι η αντίληψη για το φυσιολογικό σωματικό βάρος μεταδίδεται από το ένα άτομο στο άλλο.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) ένα άτομο θεωρείται παχύσαρκο αν έχει Δείκτη Μάζας Σώματος πάνω από 25.

Ο Δρ Τζέιμς Φλάουερ από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο και ο Δρ Νίκολας Χριστάκης της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ ανέλυσαν στοιχεία για το σωματικό βάρος από το 1971 που συλλέγονταν στα πλαίσια της μελέτης Framingham Heart Study, μια μεγάλης κλίμακας, μακροπρόθεσμη έρευνα που είχε σχεδιαστεί να μελετήσει τους παράγοντες που επηρεάζουν την καρδιαγγειακή υγεία.

Επιπλέον, χαρτογράφησαν το δίκτυο των σχέσεων μεταξύ των ατόμων που εμπλέκονταν στη μελέτη. Αυτό κατέστη εφικτό από το γεγονός ότι όταν οι συμμετέχοντες στην μελέτη προσέρχονταν για τσεκ απ κάθε λίγα χρόνια, παρείχαν και μια ανανεωμένη λίστα των φίλων και μελών της οικογένειας που μπορούσαν οι ιατροί να εντοπίσουν μελλοντικά, αν αυτό κρινόταν αναγκαίο.

Οι επιστήμονες μελέτησαν τη βάση δεδομένων για να δουν αν κάποιο από τα μέλη της οικογένειας ή τους φίλους συμμετείχαν επίσης στη μελέτη. Τελικά κατάφεραν να εντοπίσουν ένα πυκνό κοινωνικό δίκτυο ατόμων, που περιλάμβανε περισσότερα από 12.000 άτομα.

Αφού ελέγχθηκαν παράγοντες όπως το φύλο, η φυσιολογική αύξηση του βάρους με την πάροδο της ηλικίας και τα κοινωνικοοικονομικά στοιχεία, διαπιστώθηκε ότι μεταξύ των ενηλίκων, αυτοί με συγγενείς που εξελίχθηκαν παχύσαρκοι είχαν 40% περισσότερες πιθανότητες να εξελιχθούν και οι ίδιοι σε παχύσαρκους. Επιπλέον, ένα άτομο του οποίου ο σύντροφος γινόταν παχύσαρκος είχαν 35% μεγαλύτερο κίνδυνο παχυσαρκίας.

Ωστόσο οι φίλοι διαπιστώθηκε ότι ασκούσαν μεγαλύτερη επιρροή στο σωματικό βάρος: Ακόμα και αφού ελέγχθηκε το γεγονός ότι τα άτομα έτειναν να έχουν σχέσεις με όμοιους τους, οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι ένα άτομο είχε 57% περισσότερες πιθανότητες να εξελιχθεί σε παχύσαρκο κατά τη διάρκεια της μελέτης, αν κάποιος που είχε αναφέρει ως φίλο είχε εξελιχθεί σε παχύσαρκο άτομο κατά το ίδιο χρονικό διάστημα.

Κατά μέσο όρο, ένα άτομο έπαιρνε 2,3 κιλά κατά τη διάρκεια της περιόδου αν το άτομο που είχε αναφέρει ως φίλο ήταν παχύσαρκο. Οι επιστήμονες τονίζουν ότι αύξηση του βάρους συνέβαινε μετά από μερικά χρόνια και συσσωρευόταν ταχέως, αλλά η ποσότητα δεν επηρεαζόταν από παράγοντες όπως το φύλο και το ύψος.

Η επίδραση ήταν μάλιστα προφανέστερη μεταξύ κοινών φίλων. Αν δύο άτομα είχαν αναφέρει ο ένας τον άλλον στη λίστα των φίλων και ο ένας κατέληγε πρώτος παχύσαρκος, ο δεύτερος είχαν τριπλάσιες πιθανότητες να έχει την ίδια κατάληξη.

Ο Δρ Φλάουερ εξηγεί ότι οι φίλοι που ζουν σε κοντινή απόσταση έχουν την ίδια επιρροή με αυτούς που μένουν 800 χιλιόμετρα μακριά. Η τάση λοιπόν αυτή έχει περισσότερο να κάνει με τις κοινωνικές τάσεις παρά με τις συμπεριφορές. Με άλλα λόγια, η ιδέα του τι συντελεί στην ιδέα για το φυσιολογικό βάρος ταξιδεύει εύκολα μεταξύ των αποστάσεων από τις συμπεριφορές, όπως η γυμναστική και η διατροφή.

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι ισχύει και το αντίθετο: τα άτομα των οποίων οι φίλοι χάνουν βάρος με την πάροδο του χρόνου επίσης καταλήγουν πιο αδύνατα.



Νους υγιής εν σώματι υγιεί

ΛΟΝΔΙΝΟ Μελέτη που περιελάμβανε περισσότερους από 1 εκατ. σουηδούς άνδρες επιβεβαίωσε το σοφό αρχαίο ελληνικό ρητό, σύμφωνα με το οποίο η νοητική και η σωματική υγεία είναι αλληλένδετες. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Γκέτενμποργκ μελέτησαν στοιχεία που αφορούσαν όλους τους άνδρες που γεννήθηκαν στη Σουηδία μεταξύ του 1950 και του 1976 και κατατάχθηκαν στον στρατό στα 18 έτη τους. Οπως προέκυψε, όσοι εξ αυτών εμφάνιζαν το καλύτερο επίπεδο καρδιαγγειακής υγείας παρουσίαζαν και τα υψηλότερα επίπεδα νοημοσύνης, καλύτερη απόδοση σε γνωστικά τεστ και καλύτερες επιδόσεις σε θέματα εκπαίδευσης. Σύμφωνα με την επικεφαλής της μελέτης δρα Μαρία Αμπεργκ, «τα νέα αποτελέσματα ενισχύουν την άποψη ότι η προαγωγή της σωματικής άσκησης μπορεί να αποτελέσει στρατηγική δημόσιας υγείας, βελτιώνοντας και τις επιδόσεις στο πεδίο της εκπαίδευσης».
Τετάρτη 2 Δεκεμβρίου 2009

La Belleza es de suaves susurros. Ella habla en nuestro espíritu. Su voz llega a nuestros silencios como una luz..Kalhil Gibran

El paraiso
Obra del pintor granadino
Enrique Pérez

Ο Enrique Pérez
είναι πολύ αγαπημένος μου φίλος,
ζωγράφος
από τη Γρανάδα.

De la Belleza

Y un poeta dijo:Háblanos de la Belleza

Y él contestó:

¿Dónde buscaréis la belleza, y cómo vais a hallarla sin ser ella vuestro camino y vuestra guía? ¿Y cómo hablaréis de ella a menos que sea la tejedora de vuestro discurso?


* * *

El agraviado y el injuriado dicen: "La Belleza es amable y gentil. Igual a una madre joven que medio avergonzada de su propia gloria, camina entre nosotros". Y el apasionado dice: "No, la Belleza es una cosa compuesta de fuerza y de terror. Como la tempestad que sacude la tierra por debajo de nosotros y al cielo que existe por encima".


* * *

El cansado y el decaído dicen: "La Belleza es de suaves susurros. Ella habla en nuestro espíritu. Su voz llega a nuestros silencios como una luz mortecina que tiembla por miedo a la sombra". Pero el inquieto dice: "La hemos oído gritar entre los montes. Y con sus gritos llegaron el sonido de galopes, el batir de alas y el rugido de leones".

* * *

Durante la noche, los guardias de la ciudad dicen: "La Belleza se alzará por el oriente con el alba". Y al medio día, los trabajadores y los caminantes dicen: "La hemos visto reclinarse sobre la tierra desde las ventanas del crepúsculo". En invierno, los que se encuentran en la nieve, dicen: "Vendrá con la primavera saltando por los montes". Y bajo el calor del verano, dicen los segadores: "La hemos visto danzando con las hojas del otoño, y en sus cabellos vimos flotar copos de nieve". Todas estas cosas son las que vosotros habéis dicho sobre la Belleza, Sin embargo, la verdad es que no habláis de ella sino de deseos insatisfechos, Y la Belleza no es un deseo, sino un éxtasis. No es una boca sedienta, ni mano vacía que se tiende pedigüeña, Sino antes bien un corazón inflamado y un alma encantada.

* * *

No es la imagen que quisierais contemplar ni la canción que os gustaría oír. Es sobre todo una imagen que veis aún con los ojos cerrados y una canción que oís, aunque os tapéis los oídos. No es la savia que corre por dentro de la corteza rugosa, ni un ala adherida a una garra. Es más bien un jardín por siempre florido y una bandada de ángeles que jamás dejan de volar.

* * *

¡Pueblo de Orfalis, la Belleza es vida cuando la vida desvela su rostro inmaculado! Pero vosotros sois la vida y sois asimismo el velo. La Belleza es la eternidad mirándose en un espejo. Pero vosotros sois la eternidad y sois el espejo.

Tárab
Enrique Pérez

Είπε κι' ένας ποιητής, Μίλησε μας γιά την Ομορφιά.
Κι' αυτός απάντησε:
Που θ' αναζητήσετε την Ομορφιά, και πως θα τηνε βρείτε αν δεν φανεί στο δρόμο σας και γίνει οδηγός σας;
Και πως γι' αυτήν θα μιλάτε αν δε γίνει η υφάντρα του Λόγου σας;

Οι λυπημένοι και οι αδικημένοι λένε, "Η ομορφιά είναι καλή κι' ευγενική",
"Σα νέα μητέρα που δεν παινεύει τη δόξα της περνά ανάμεσα μας".
Κι' αυτοί που τους δονεί το πάθος λένε, " Οχι, κάτι πανίσχυρο και τρομερό είν' η Ομορφιά. Σα θύελλα σείει τη γη κατ' από τα πόδια μας, σα θύελλα και τον ουρανό που μας σκεπάζει".
Οι κουρασμένοι κι' οι ακούραστοι έτσι μιλούν. " Η Ομορφιά είναι υφασμένη απ' απαλούς ψιθύρους. Μιλεί μέσα στο πνεύμα μας. Στη σιωπή μας υποτάσσεται η φωνή της, σα φως αδύναμο που τρέμει μπρος στο φόβο του σκοταδιού."
Μα οι ανήσυχοι λένε, " Ακούσαμε την κραυγή της ανάμεσα στα βουνά. Μαζί μ ' αυτήν ήρθε ως εμάς ο ήχος της οπλής των αλόγων, και των φτερών το χτύπημα, κι' ένας βρυχηθμός του λιονταριού".

Την νύχτα λένε οι βιγλάτορες της πολιτείας. " Η Ομορφιά θ' ανατείλει μαζί με την αυγή".
Και την ημέρα οι οδοιπόροι έτσι μιλούν. " Την είδαμε να σκύβει στη γη από την πύλη της δύσης".
Μες στο χειμώνα, λέν' αυτοί που κλείστηκαν απ' το χιόνι. " Θα έρθει με την άνοιξη πηδώντας από λόφο σε λόφο".
Και μες στην κάψα του καλοκαιριού, λένε οι θεριστάδες. "Είδαμε να χορεύει μαζί με τα φύλλα του φθινοπώρου. Είδαμε και μιά τούφα χιόνι στα μαλλιά της".
Ολα αυτά είπατε γιά την Ομορφιά. Ομως στ'αλήθεια δε μιλήσατε γι' αυτήν παρά γιά πόθους απραγματοποίητους.
Κι' η Ομορφιά δεν είναι ανάγκη, μα έκσταση.
Δεν είναι χείλη που διψούν, ούτε ένα χέρι αδειανό που απλώνεται και ζητά.
Μα μιά φλεγόμενη καρδιά και μιά ψυχή μαγεμένη.
Δεν είναι η εικόνα που θέλετε να δείτε, ούτε είναι το τραγούδι που θέλετε ν' ακούσετε, μα μιά εικόνα που αντικρύζετε μες από βλέφαρα κλειστά, κι' ένα τραγούδι που ακούτε μες από σφαλιστό αυτί.
Δεν είναι ο χυμός μες στον αυλακωμένο φλοιό, ούτε φτερό δεμένο σε νύχι, μα ένα περιβόλι αιώνια ανθισμένο, μιά συναγωγή αγγέλων που πετούν χωρίς σταματημό.

Ανθρωποι του Ορφαλιζ,
η Ομορφιά είναι η ζωή όταν αυτή η ζωή αποκαλύπτει το ιερό της πρόσωπο.
Ομως εσείς είστε η ζωή και σεις το πέπλο που την σκεπάζει.
Η Ομορφιά είναι η αιωνιότητα που καθρεφτίζεται σ' ένα καθρέφτη.
Σεις όμως είστε η αιωνιότητα, σεις κι' ο καθρέφτης.

Χαλίλ Γκιμπράν ο προφήτης
μετάφραση Φώντα Κονδύλη - Κωστή Νικάκη

La fuerza del silencio
Enrique Pérez

Siente el silencio.
Escucha el silencio.
Saborea el silencio.
El silencio es la música de tu alma.
Swami Vishnu-Devananda

El nardo

Enrique Pérez

Ζωή χωρίς αγάπη είναι δένδρο χωρίς άνθη και καρπούς. Και αγάπη χωρίς ομορφιά είναι σα λουλούδι χωρίς άρωμα και καρποί δίχως σπόρους ... Ζωή, αγάπη, ομορφιά είναι τρία αλληλένδετα πρόσωπα
Χαλίλ Γκιμπράν




Καλό μήνα!!!

Σε σένανε με πάνε όλα τα βήματα, κι ας είναι να περάσω σαράντα κύματα...

Στην Ιππολύτη μου και τον καλό της...

Ψίθυροι καρδιάς

Στίχοι: Ελένη Γιαννατσούλια
Μουσική: Χρήστος Νικολόπουλος
Πρώτη εκτέλεση: Δημήτρης Μπάσης
Άλλες ερμηνείες: Πασχάλης Τερζής

Καράβι το φεγγάρι στο σώμα κύλησε,
για άνομα πελάγη κρυφά μας μίλησε.
Με μάτια αναμμένα, με λόγια ανήμερα
κατάργησα για σένα σταθμούς και σύνορα.

Τι πρέπει, τι δεν πρέπει, στιγμή δεν σκέφτηκα,
εγώ μέχρι θανάτου σε ερωτεύτηκα.
Σε σένανε με πάνε όλα τα βήματα,
κι ας είναι να περάσω σαράντα κύματα.

Καράβι το φεγγάρι μες στο κρεβάτι μας,
τα χάδια μας λυτρώνει και την αγάπη μας.
Σε χάρτες και σε πόλεις με ψίθυρους καρδιάς
θα καίγονται όσα, φως μου, δεν ήτανε για μας.

Τι πρέπει, τι δεν πρέπει, στιγμή δεν σκέφτηκα,
εγώ μέχρι θανάτου σε ερωτεύτηκα.
Σε σένανε με πάνε όλα τα βήματα,
κι ας είναι να περάσω σαράντα κύματα.

Η λογοτεχνία έχει έναν πολύ πιο δύσκολο και υψηλό στόχο: ν' αλλάξει εμάς Αλάα Αλ-Ασουάνι

Αλάα Αλ-Ασουάνι

Το γράψιμο είναι μια πράξη ενάντια στον φόβο
Της ΠΟΠΗΣ ΜΟΥΣΟΥΡΑΚΗ

Το πρώτο του βιβλίο, «Το Μέγαρο Γιακουμπιάν» (εκδόσεις Πόλις, 2007, μετάφραση Αχιλλέα Κυριακίδη) είχε σπάσει κάθε ιστορικό ρεκόρ πωλήσεων στον αραβικό κόσμο, έκανε μια διθυραμβική πορεία στο εξωτερικό κι αποθεώθηκε από τον παγκόσμιο Τύπο. Κανείς λοιπόν δεν περίμενε ότι ο παράξενος αυτός οδοντίατρος από το Κάιρο, με το δαιμονικό ταλέντο, θα επαναλάμβανε τόσο γρήγορα το θαύμα.

Κι όμως, το νέο του βιβλίο, το «Σικάγο», που θα κυκλοφορήσει εντός των ημερών από τις εκδόσεις «Πατάκη» σε μετάφραση της Κλαίρης Σωτηριάδου, κατάφερε από τις πρώτες κιόλας μέρες της κυκλοφορίας του να ξεπεράσει κάθε φαντασία και να σπάσει ακόμα και το προηγούμενο ρεκόρ.

Ο Αλάα Αλ-Ασουάνι φαίνεται να κουβαλά το μαγικό λυχνάρι της έμπνευσης. Εκπληκτικός τεχνίτης της αφηγηματικής τέχνης, με χαρακτήρες που σφύζουν από ζωντάνια, με τις μεγάλες συγκρούσεις και τα ανθρώπινα πάθη να διυλίζονται πανέξυπνα κάτω από την πένα του, ξέρει σίγουρα πώς να κρατά μαγεμένο τον αναγνώστη μέχρι την τελευταία σελίδα.

Στο «Σικάγο» διασταυρώνονται δύο διαφορετικοί κόσμοι κι αναμετρούν τις αδυναμίες, τους φόβους, τους κεκτημένους κώδικες και τις ιδιαιτερότητές τους. Στην πανεπιστημιακή Σχολή Ιατρικής του Ιλινόις, ένα γοητευτικό μωσαϊκό χαρακτήρων από την Αίγυπτο και την Αμερική θα ταιριάξει από την αρχή τα ψηφία της ταυτότητάς του, για να χωρέσουν και την «άλλη» πραγματικότητα. Ωστόσο, ο Αλ-Ασουάνι κατορθώνει να μετατρέψει ένα τέτοιο δύσβατο εγχείρημα στην πιο μεθυστική ιστορία, με την εκπληκτική ζωντάνια των χαρακτήρων του και τα σπαρταριστά στιγμιότυπα της καθημερινότητάς τους.

Τι σας παρακίνησε να τοποθετήσετε την ιστορία σας στο Σικάγο αυτή τη φορά;

«Οι πρώτοι σπόροι γι' αυτό το βιβλίο βρίσκονται μέσα στα προσωπικά μου βιώματα. Ημουν φοιτητής Οδοντιατρικής στο Σικάγο τη δεκαετία του '80, κι είναι ένας τόπος που γνωρίζω καλά, είναι κομμάτι της ζωής μου. Δεν θα ξεχάσω ποτέ ότι την πρώτη μέρα που έφτασα στο πανεπιστήμιο, το πρώτο πράγμα που αντίκρισα από το παράθυρό μου ήτανε δύο Αφροαμερικανοί σε άθλια κατάσταση να ψάχνουν στα σκουπίδια για να φάνε. Ηταν μια εικόνα που με αιφνιδίασε, σχεδόν με σόκαρε, μια εικόνα που ταίριαζε σε χώρα του Τρίτου Κόσμου κι όχι στην Αμερική, όπως την είχα τότε στο μυαλό μου. Τα ερεθίσματα γύρω μου ήτανε τόσο οξυμένα, τόσο ορμητικά, που από τότε ακόμα σκεφτόμουν πως θ' αποτελούσαν εξαιρετικό υλικό για ένα βιβλίο κάποια στιγμή στο μέλλον. Κρατούσα λοιπόν τα μάτια μου ανοιχτά να ρουφήξω όσο μπορούσα περισσότερο απ' ό,τι συνέβαινε γύρω μου, να καταγράψω μέσα μου τις δονήσεις και τα ερωτήματα εκείνης της εμπειρίας».

Νιώθατε όπως οι ήρωές σας στο βιβλίο, εκείνα τα χρόνια;

«Ναι, βέβαια, ένιωθα την ίδια νοσταλγία για την Αίγυπτο, το ίδιο σάστισμα μπροστά σε μια διαφορετική κουλτούρα, την ίδια αμηχανία κι επιφυλακτικότητα μέχρι ν' αποκρυπτογραφήσω τον νέο τόπο. Ακόμα και το γεγονός πως θα ζούσα εκεί μόνο για λίγα χρόνια, δεν με παρηγορούσε ιδιαίτερα. Ομως οι ήρωές μου δεν είναι αντίγραφα, ούτε δικά μου ούτε κανενός άλλου. Μπορεί να παίρνω την πρώτη ύλη από τα δικά μου βιώματα, αλλά από κει και πέρα είναι αυθύπαρκτοι κι αυτόνομοι ν' ακολουθήσουν τον δικό τους δρόμο».

Στο βιβλίο καταπιάνεστε με πολλά δυνατά θέματα ταυτόχρονα, όπως η θέση της γυναίκας στον αραβικό κόσμο, η κατάσταση των θρησκευτικών μειονοτήτων, τα αγκάθια ενός ανελεύθερου καθεστώτος. Δεν σας φόβισε το βάρος τους;

«Δεν ξεκινάω ποτέ ένα βιβλίο με βάση τα θέματα που θα 'θελα να καταπιαστώ. Ξεκινάω πάντα με τους χαρακτήρες. Θεωρώ ένα μυθιστόρημα γεμάτο ζωή και ανθρώπους, που είναι σαν κι εμάς, πολύ πιο ουσιαστικό και σημαντικό. Κατά συνέπεια, η μεγάλη πρόκληση για έναν συγγραφέα είναι, κατά τη γνώμη μου, να δημιουργήσει αληθινούς χαρακτήρες, που πείθουν, που τους νιώθεις ν' αναπνέουν ολοζώντανοι. Φυσικά και θα ξετυλίξεις τα θέματα που σε απασχολούν, όπως τα κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα, αλλά αυτό θα γίνει μέσα από τους χαρακτήρες. Οταν καταφέρεις να ταυτιστεί ο αναγνώστης μαζί τους, ν' αναγνωρίσει τον εαυτό του στις σκέψεις και την καθημερινότητά τους, να τους νιώσει οικείους, τότε θ' ασχοληθεί πραγματικά και με τα ερωτήματα που θέτουν».

Οι ήρωές σας στο «Σικάγο», αν και λαχταρούν την αλλαγή στη ζωή τους, εν τούτοις φαίνεται να μην καταφέρνουν να προσαρμοστούν σε μια νέα πραγματικότητα, στην Αμερική. Ποιοι είναι οι λόγοι, κατά τη γνώμη σας;

«Οι Αιγύπτιοι δεν είναι λαός συνηθισμένος στη μετανάστευση. Μεταναστεύουν μόνον εάν είναι απόλυτα αναγκασμένοι να το κάνουν. Σκεφτείτε πως ένας λαός με 7.000 χρόνια Ιστορίας ήρθε για πρώτη φορά σ' επαφή με το θέμα της μετανάστευσης μόλις πριν από τριάντα ή σαράντα χρόνια. Η ιδέα της μετανάστευσης είναι παντελώς ξένη με την αιγυπτιακή φύση και νοοτροπία. Σ' όλη την πορεία της Ιστορίας μας ήμασταν συνηθισμένοι να είμαστε σφιχτά ο ένας δίπλα στον άλλο. Επομένως, ένας Αιγύπτιος μετανάστης, ακόμα κι αν έχει τεράστια επαγγελματική επιτυχία σε μια άλλη χώρα και καλύτερες συνθήκες ζωής, περνάει πάντα μια εσωτερική διαδικασία "δράματος". Πόσω μάλλον όταν είναι αναγκασμένος να το κάνει γιατί δεν έχει τα βασικά ανθρώπινα στάνταρντ ζωής στη χώρα του».

Πόσο μπορεί να βοηθήσει η λογοτεχνία για να επιτευχθούν αυτά τα ανθρώπινα στάνταρντ, για να αλλάξει μια νοοτροπία ή ένα καθεστώς;

«Η λογοτεχνία δεν μπορεί ν' αλλάξει ένα καθεστώς -όποιος θέλει ν' αλλάξει ένα καθεστώς πρέπει να το κάνει μέσα από την πολιτική δράση ή τον πολιτικό λόγο. Πολύ περισσότερο, δεν πρέπει να χρησιμοποιούμε τη λογοτεχνία για όποιου είδους πολιτικά απωθημένα ή οράματα. Η λογοτεχνία έχει έναν πολύ πιο δύσκολο και υψηλό στόχο: ν' αλλάξει εμάς. Να μας κάνει πιο δίκαιους, πιο ανεκτικούς, με μεγαλύτερη κατανόηση προς τους άλλους, με βαθύτερη γνώση της ίδιας μας της ψυχής. Οταν σε συνεπαίρνει ένα βιβλίο, που ωθεί το πνεύμα σου να φτάσει μακρύτερα, δεν είσαι ακριβώς ο ίδιος άνθρωπος στο τέλος με τον άνθρωπο που το ξεκίνησε. Μια μικρή, μαγική, έστω και ανεπαίσθητη, αλλαγή έχει γίνει μέσα σου».

Ειδικά για τη θέση της γυναίκας σήμερα στις αραβικές χώρες, ένα θέμα που αναδεικνύετε με ιδιαίτερη ευαισθησία στο βιβλίο σας, βλέπετε να υπάρχει κάποια αλλαγή;

«Σε μια δικτατορία υποφέρουν οι πάντες και κάποιες ομάδες υποφέρουν διπλά. Ομως δεν μπορείς να λύσεις το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες αν δεν λύσεις πρώτα το πρόβλημα που έχει όλος ο αιγυπτιακός λαός κάτω από ένα ανελεύθερο καθεστώς».

Πού πιστεύετε ότι οφείλεται η τεράστια απήχηση που έχουν τα βιβλία σας, όχι μόνον στον αραβικό κόσμο αλλά και σε χώρες που θεωρούνται απόρθητες σ' ό,τι αφορά την ξενόγλωσση λογοτεχνία, όπως η Αγγλία και η Αμερική;

«Πιστεύω πως δεν έχει να κάνει με το πόσο σπουδαία και μεγάλα θέματα αναπτύσσει ένας συγγραφέας, αλλά με το πόσο ζωντανή παρουσιάζει την ανθρώπινη εμπειρία. Ο συγγραφέας, οφείλει να ισορροπήσει πάνω σε μια ιδιαίτερα ευαίσθητη θεματική και να διατηρήσει τους ήρωές του τόσο πραγματικούς και ατόφιους που ο κάθε αναγνώστης να βρίσκει κάτι από τον εαυτό του. Ειδικά στο "Σικάγο", η παρουσία χαρακτήρων από διαφορετικούς χώρους και κουλτούρες που προσπαθούν να ζήσουν και να δημιουργήσουν μαζί, λειτούργησε πολύ ενθαρρυντικά, πιστεύω, στους αναγνώστες της Δύσης. Η ευχαρίστηση της ανάγνωσης, που δεν κάνει βέβαια εκπτώσεις στην ποιότητα, πιστεύω ότι είναι το σημαντικότερο απ' όλα, το κλειδί. Αν το κατορθώσεις αυτό, μπορείς να διασχίσεις κάθε είδους όρια και σύνορα και να μιλήσεις στον κάθε αναγνώστη».

Το γεγονός ότι πρώτη φορά στην αραβική λογοτεχνία ένας συγγραφέας εκφράζεται τόσο ανοιχτά και θαρραλέα για πολιτικά και σεξουαλικά θέματα, δεν είναι επίσης ένας σημαντικός παράγοντας; Είναι μια αποφασιστική τομή που ξαφνιάζει, σε σχέση με την πιο διακριτική γραφή που είχαμε γνωρίσει μέχρι τώρα στην αραβική λογοτεχνία - ειδικά ο αραβικός κόσμος θα πρέπει να διψούσε για ένα βιβλίο που να λέει τα πράγματα με τ' όνομά τους.

«Σας ευχαριστώ ιδιαίτερα γι' αυτή την παρατήρηση. Αυτό που μπορώ να πω είναι πως όταν φοβάμαι να πω τα πράγματα όπως είναι, τότε δεν είμαι συγγραφέας. Δεν εννοώ πως είμαι θαρραλέος από τη φύση μου, εννοώ πως για μένα το γράψιμο είναι η καθαυτό πράξη ενάντια στο φόβο. Οσο για το αν διψούσαν οι Αραβες αναγνώστες για κάτι τέτοιο, δεν μπορώ να το πω, γιατί υπάρχει εξαιρετικά πλούσια λογοτεχνία στον αραβικό κόσμο, πολύ δυνατά βιβλία και εκπληκτικοί συγγραφείς».

Γιατί αυτή η πλούσια λογοτεχνία, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, παραμένει άγνωστη στη Δύση; Πού είναι το πρόβλημα;

«Υπάρχει τεράστιο πρόβλημα σε ό,τι αφορά τη μετάφραση. Η αραβική λογοτεχνία δεν έχει παρουσιαστεί μέχρι τώρα στη Δύση, όπως θα 'πρεπε, μ' όλο τον πλούτο και τις διαστάσεις της. Και δεν εννοώ μόνο τη σύγχρονη λογοτεχνία, αλλά πολύ περισσότερο την κλασική, μια λογοτεχνία εκπληκτικής δύναμης και ομορφιάς. Δυστυχώς, αυτοί που έχουν την αρμοδιότητα να μεταφράζουν δεν κρίνουν πάντα αντικειμενικά, με βάση μόνο τα λογοτεχνικά κριτήρια, κάποιοι κρίνουν με βάση άλλες παραμέτρους, που δεν έχουν σχέση με την τέχνη. Είμαστε σε μια εποχή που η λογοτεχνία αυτή καθαυτή δεν είναι το πιο σημαντικό πράγμα, μπαίνουν στη μέση άλλα κριτήρια, πολιτικά, κοινωνικά... αν καταλαβαίνετε τι εννοώ...».

Η πολιτική αρθρογραφία μου ενοχλεί περισσότερο από τα βιβλία μου

Το γεγονός ότι στο βιβλίο σκιαγραφείτε ξεκάθαρα τον πρόεδρο της Αιγύπτου με όχι πολύ κολακευτικό τρόπο, αλλά και το ότι είστε μέλος της οργάνωσης Kefaya, με έντονο πολιτικό λόγο, σας έχει δημιουργήσει προβλήματα με τις επίσημες αρχές;

«Αρθρογραφώ έντονα για τη δημοκρατία, έχω δική μου στήλη όπου εκφράζομαι πολιτικά, κι αυτό ενοχλεί πολύ περισσότερο την κυβέρνηση απ' ό,τι τα βιβλία μου. Οι κυβερνήσεις που δεν είναι δημοκρατικές, δεν ασχολούνται ιδιαίτερα με τη λογοτεχνία. Φυσικά δεν με συμπαθούνε αλλά δεν μου έχουν δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα μέχρι στιγμής. Οι όποιοι μπελάδες μου είναι τουλάχιστον ασήμαντοι σε σχέση με τις καταστάσεις που είχαν ν' αντιμετωπίσουν αρκετοί φίλοι μου, που φυλακίστηκαν ή και βασανίστηκαν ακόμη».

Απογοήτευση ο Ομπάμα

Σε άρθρο σας στους «New York Times» εκφράσατε την απογοήτευση του αραβικού κόσμου από τον Ομπάμα. Τι αλλαγές ελπίζατε ότι θα έφερνε;

«Ο Ομπάμα προέρχεται από μια κοινωνική ομάδα που γνώρισε την καταπίεση και το άδικο. Σαν φιγούρα ενέπνευσε, νομίζω, όλο τον κόσμο κι όχι μόνο τον αραβικό. Αλλά ειδικότερα εμείς οι Αραβες προσδοκούσαμε περισσότερη δικαιοσύνη σε ό,τι αφορά την αραβο-ισραηλινή διαμάχη. Κάτι τέτοιο τελικά δεν συνέβη, μάλλον το αντίθετο: η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ δεν έχει αλλάξει καθόλου σε σχέση με πριν, τουλάχιστον μέχρι τώρα».

Τι πιστεύετε ότι τον κάνει απρόθυμο να δώσει μια δικαιότερη λύση;

«Η εξωτερική πολιτική της Αμερικής κατευθύνεται σε μεγάλο βαθμό από τα ισχυρά λόμπι. Ο Ομπάμα, εξαιρετικά έξυπνος, γνωρίζει πως αν σπρώξει τα πράγματα πέρα από κάποιο όριο, θα αποβεί καταστροφικό για την καριέρα του».
http://www.enet.gr/?i=news.el.texnes&id=106397
Ελευθεροτυπία, Σάββατο 28 Νοεμβρίου 2009

Το παρελθόν ανύπαρκτο Το μέλλον ανυποψίαστο Παρόντες μες στην πλήρη στιγμή μες στην αιωνιότητα Γ. Ρίτσος

Ερωτευθείτε με πάθος και χωρίς φόβο, σε... έξι απλά μαθήματα!
Λίζα Βάρβογλη, Ph.D. Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια

Αισθάνεστε έτοιμοι να ερωτευθείτε αλλά φοβάστε;
Θέλετε να κάνετε μια σχέση αλλά δεν βρίσκετε το κατάλληλο άτομο;
Νιώθετε αμηχανία και εκνευρισμό σχετικά με την ερωτική σας ζωή
(ή την ανυπαρξία αυτής);
Πιθανόν να πάσχετε από 'μπλοκάρισμα' της ερωτικής σας ενέργειας. Τι πρέπει να κάνετε, λοιπόν, για να ξεμπλοκάρετε και να αφεθείτε στη μαγεία του έρωτα;

Μάθημα 1ο: Αυτοπεποίθηση

Κάθε φορά που υποτιμάτε τον εαυτό σας και τις δυνάμεις σας, κάθε φορά που για οτιδήποτε θετικό πάνω σας λέτε 'ναι μεν, αλλά' και σκέφτεστε αρνητικά, κάθε φορά που σκέφτεστε 'εγώ γνωρίζω πάντα το λάθος άτομο' ή 'ποιος θα γυρίσει να κοιτάξει εμένα;' μπλοκάρετε την αυτοπεποίθησή σας. Αν δεν εμπιστεύεστε τον εαυτό σας, οι άλλοι το καταλαβαίνουν και σας κρατούν σε απόσταση.

Επομένως, είναι πολύ σημαντικό να ενισχύσετε την αυτοπεποίθησή σας: αναγνωρίστε τα θετικά σας στοιχεία, νιώστε την εσωτερική σας δύναμη και ακτινοβολία και πιστέψτε στον εαυτό σας!

Μάθημα 2ο: Επικοινωνία

Έχετε μάθει να ακούτε τον εαυτό σας, τις επιθυμίες και τους φόβους σας; Έχετε μάθει να αναγνωρίζετε και να κατονομάζετε τα συναισθήματά σας; Για να επικοινωνήσετε με τους άλλους χρειάζεται πρώτα να επικοινωνήσετε με τον εαυτό σας.

Πριν αρχίσετε να λέτε 'αυτό απαγορεύεται', 'αυτό αποκλείεται', ακούστε τις επιθυμίες και τους φόβους σας και προσπαθήστε να γνωρίσετε τον εσωτερικό σας κόσμο. Εάν μάθετε να ακούτε τον εαυτό σας, θα ακούτε και τους άλλους. Όταν βγαίνετε με κάποιον δεν πρέπει να σας ενδιαφέρουν μόνο οι τεχνικές πληροφορίες, δηλαδή η δουλειά του ή η οικονομική του κατάσταση, αλλά το ίδιο το άτομο. Είναι απαραίτητο να μάθετε να διαβάζετε τα συναισθήματα και να ερμηνεύετε όσα δεν έχουν ειπωθεί, αλλά είναι εξίσου σημαντικά στην επικοινωνία.

Μάθημα 3ο: Η τύχη βοηθά τους τολμηρούς

Θέλετε, αλλά μπλοκάρετε, θέλετε και λέτε στον εαυτό σας ότι δεν μπορείτε. Παραμένετε στα ίδια, τα γνωστά και τετριμμένα, από φόβο να αντιμετωπίσετε το άγνωστο και το διαφορετικό. Συχνά όσοι δεν είστε δεσμευμένοι αναρωτιέστε: 'Πού θα γνωρίσω νέες παρέες;'.

Αυτό δεν είναι δύσκολο, χρειάζεται απλώς τόλμη. Συγκεκριμένα, πρέπει να πάρετε την πρωτοβουλία και τηλεφωνήσετε στο άτομο που γνώρισατε πρόσφατα και να του προτείνετε να συναντηθείτε. Ακόμα και αν αυτό το άτομο είναι του ιδίου ή του αντίθετου φύλου και δεν σας ελκύει ερωτικά, κάντε μια φιλική γνωριμία που θα σας βοηθήσει να δικτυωθείτε καλύτερα στην κοινωνική σας ζωή και να γνωρίσετε νέες παρέες. Πάρτε τη μεγάλη απόφαση, διασκεδάστε και προσπαθήστε να ξεφύγετε από τα τετριμμένα. Αυτή η αλλαγή αυτή θα σας οδηγήσει και σε άλλες αλλαγές.

Μάθημα 4ο: Έλλειψη συγκεκριμένου στόχου

Ξέρετε τι ακριβώς θέλετε; Μπορείτε να το διατυπώσετε με λόγια; Συχνά κανείς είναι ερωτευμένος με τον έρωτα, δεν έχει συγκριμένο στόχο, ψάχνει ένα απροσδιόριστο 'κάτι', με αποτέλεσμα να βολοδέρνει, να ανησυχεί και να αισθάνεται ανικανοποίητος.

Καθορίστε τι είναι σημαντικό αυτήν τη στιγμή στη ζωή σας, εκτός από όσα σας επιβάλλει ο περίγυρός σας. Θέλετε μια μόνιμη σχέση; Σας ενδιαφέρει να παντρευτείτε και να κάνετε οικογένεια; Θέλετε να βγαίνετε με διάφορα άτομα και να περνάτε ωραία; Βρείτε το στόχο σας και εφαρμόστε μια τακτική προκειμένου να τον πετύχετε.

Μάθημα 5ο: Καθορισμός συγκεκριμένης στρατηγικής για την επίτευξη του στόχου

Επιδιώκετε μια σταθερή σχέση αλλά κάθε βράδυ είστε με διαφορετικό άτομο; Θέλετε κάτι πιο χαλαρό, αλλά ξαφνικά μετακομίζετε στο σπίτι του/της συντρόφου σας; Ο στόχος και η στρατηγική σας δεν συμβαδίζουν. Χρειάζεται πρώτα να καθορίσετε τι θέλετε και στη συνέχεια να βρείτε τον τρόπο για να το επιτύχετε. Ρώτηστε τον εαυτό σας αν οι ενέργειές σας συμβάλλουν στην επίτευξη των επιθυμιών σας, και, αν όχι, αλλάξτε τακτική.

Μάθημα 6ο: 'Εδώ και τώρα' και όχι 'εκεί και ύστερα'

Απολαμβάνετε το 'εδώ και τώρα' όταν γνωρίζεστε με ένα άτομο ή σας ενδιαφέρει το μετά; Μάθετε να απολαμβάνετε τη στιγμή και να αφοσιώνεστε στο παρόν, χωρίς να ανησυχείτε από τον πρώτο καφέ για την έκβαση της σχέσης. Η δική σας ηρεμία και φυσικότητα είναι ένα μη λεκτικό μήνυμα σιγουριάς που περνά στο άλλο άτομο και το βοηθά να απολαύσει την παρέα σας χωρίς να νιώθει ότι το υποβάλλετε σε εξετάσεις.
http://health.in.gr










Θέλω να περιγράψω το σώμα σου.
Το σώμα σου είναι απέραντο.
Το σώμα σου είναι ένα λεπτό ροδοπέταλο σ' ένα ποτήρι καθαρό νερό.
Το σώμα σου ένα άγριο δάσος με σαράντα μαύρους ξυλοκόπους.
Το σώμα σου βαθειές νοτισμένες κοιλάδες πριν βγει ο ήλιος...

..Το σώμα σου ένα τζιτζίκι στ' αυτί του τρυγητή,
ρίχνει μια σκιά μενεξελιά στον μελαμψό λαιμό του
και τραγουδάει μονάχο του
όσα δεν μπορούν να πουν όλα μαζί τα σταφύλια.

Το σώμα σου είναι ένα ξάγναντο μεγάλο αλώνι στην κορφή του λόφου
έντεκα ολόλευκα άλογα αλωνίζουνε τα στάχυα της Γραφής
χρυσάφι τ' άχυρα καρφώνουνε μικρούς καθρέφτες στα μαλλιά σου
και λαμποκοπούν τα τρία ποτάμια
όπου μεγάλες μαύρες αγελάδες με αδαμάντινα στέμματα
σκύβουν,πίνουν νερό και κλαίνε.

Το σώμα σου είναι απέραντο.
Το σώμα σου απερίγραπτο.
Και θέλω να το περιγράψω,
να το κρατήσω πιο σφιχτά στο σώμα μου,
να το χωρέσω και να με χωρέσει.

Στα Ερωτικά του Γιάννη Ρίτσου θα συναντήσουμε, επίσης, υπαινικτικές αναφορές στην ιστορία των Πρωτόπλαστων και στον «απαγορευμένο καρπό», το μήλο της γνώσης. Γενικότερα σ' αυτά τα ποιήματα το μήλο διατηρεί τους παραδοσιακούς συμβολισμούς του (Ferber, 2001: 12-14): συνδέεται με τη Βίβλο, τη μυθολογία (μήλα των Εσπερίδων) και με τον έρωτα. Τα κόκκινα μήλα με την κρουστή σάρκα αντιπροσωπεύουν ένα élan vital, έναν υγιή ερωτισμό.

Ο έρωτας δημιουργεί έναν επίγειο παράδεισο, προσφέρει στους ερωτευμένους τη μακαριότητα των Πρωτόπλαστων. Οι ερωτευμένοι ζουν στην απαρχή του χρόνου, σε μια ευδαιμονική αρμονία με το σύμπαν. Γι' αυτό και στα ποιήματα των Ερωτικών οι μηλιές του Παραδείσου είναι «πάλλευκες», «ανθισμένες». Δεν υπάρχει επομένως η βρώση του μήλου και η τραγική πτώση των Πρωτόπλαστων που θέτει σε κίνηση το χρόνο, αλλά η αχρονική, παραδείσια ευδαιμονία.

Γενικότερα, ο έρωτας, ως συμπαντική δύναμη και αξία ζωής, αποδεικνύεται υπέρτερη του χρόνου και του θανάτου. (Το διαλεκτικό ζεύγος έρωτας-θάνατος θα απασχολήσει τον ποιητή ιδιαίτερα στα Επινίκια και στο Εικονοστάσιο Ανωνύμων Αγίων). Είναι αλήθεια ότι η ερωτική πράξη γίνεται, κατά κάποιον τρόπο ένα memento mori, μια υπενθύμιση του θανάτου, αφού ακριβώς εμπεριέχει τη σαρκική διάσταση της ανθρώπινης ύπαρξης. Οι εραστές, όπως και κάθε άλλο ζωντανό πλάσμα, είναι εφήμεροι, βρίσκονται κάτω από την κυριαρχία του χρόνου. Όμως, καταλήγουν στην αποθέωση της θνητότητάς τους, αφού μόνο μέσω της θνητής σάρκας μπορούν να γευτούν τις ανυπέρβλητες απολαύσεις του έρωτα.

Η ποιητική του έρωτα και οι μυθολογικές απηχήσεις στα Ερωτικά του Γιάννη Ρίτσου
Τζίνα Καλογήρου



Ο έρωτας είναι ταυτόχρονα συνειδητοποίηση του θανάτου αλλά και απόπειρα μεταβολής της «στιγμής» σε αιωνιότητα (Paz, 1996: 206). Η ερωτική πράξη διαστέλλει το χρόνο, το παρόν μετατρέπεται σε απουσία χρόνου, διάρκεια



«Στον έρωτα –γράφει ο Walter Benjamin -οι πιο πολλοί ψάχνουν να βρούνε μιαν αιώνια πατρίδα. Άλλοι ελάχιστοι όμως, το αιώνιο ταξίδι. Τούτοι οι τελευταίοι είναι οι μελαγχολικοί, που πρέπει ν αποφεύγουν την επαφή με τη μάνα γη. Αυτόν που θα τους απομακρύνει απ¨ τον καημό της μάνας πατρίδας, αυτόν γυρεύουν. Σ¨ αυτόν είναι πιστοί. Τα μεσαιωνικά βιβλία που πραγματεύονται τις ιδιοσυγκρασίες ξέρουν τι νοσταλγία νιώθουν οι άνθρωποι του τύπου αυτού για μακρινά ταξίδια ….”




«Οπως προσπάθησα να εξηγήσω, η αντίφαση με την οποία αναμετριόμαστε είναι πραγματική και καμιά πρόδηλη -για να μη μιλήσουμε για έτοιμη- λύση δεν είναι διαθέσιμη. Το να θέλουμε να σώσουμε τον έρωτα από τη δίνη της «ρευστής ζωής» έχει υποχρεωτικά ένα κόστος. Η ηθικότητα, όπως και ο έρωτας, έχει κόστος και δεν είναι συνταγή για μιαν εύκολη ζωή χωρίς υποχρεώσεις, όπως μπορούν να υπόσχονται οι διαφημίσεις καταναλωτικών αγαθών. Η ηθικότητα σημαίνει «να υπάρχεις για τον άλλον».
Ζ Μπαουμαν :ρευστή αγαπη



«Όταν αγαπούμε με πάθος -λέει ο Aldo Carotenuto- είμαστε πιο δεμένοι με τη ζωή, αλλά και έχουμε μεγαλύτερη επίγνωση του θανάτου» Γιατί «το σώμα του ερωτευμένου ανθρώπου είναι πάντοτε «γυμνό»,πιο απλό και εκτεθειμένο, εύθραυστο όπως κάθε πλάσμα που γίνεται όλο και πιο πολύ ο εαυτός του”




Ο Γκαίτε ήταν εξηνταδυο ετών και αγαπούσε την γυναίκα του Κριστιάνε. Παρ΄όλα αυτά η εικοσιεξαχρονη Μπετίνα,ακόμα και μετά τον γάμο της δεν παύει να ερωτοτροπεί μαζί του και να τον βομβαρδίζει με ερωτικά γράμματα. Σε ένα από αυτά του έγραψε «Έχω την σταθερή και αμετακίνητη θέληση να σ΄αγαπώ αιώνια ». Ο Κουντερα σε αυτό το σημείο μας προτρέπει «Διαβάστε με προσοχή αυτή τη φαινομενικά κοινότοπη φράση. Πολύ περισσότερο από τη λέξη «αγαπώ» { έχουν σημασία οι λέξεις «αιώνια» και« θέληση».Αυτό περί του οποίου επρόκειτο δεν ήταν ο έρωτας. Ήταν η Αθανασία»




« Για να μπορέσει ένα ανθρώπινο ον να θεοποιήσει ανεμπόδιστα και με χαρά ένα αντικείμενο της αρεσκείας του[…] πρέπει πρώτα απ όλα να του φαντάζει τέλειο όχι καθ΄ολοκληρίαν , αλλά σε σύγκριση μ΄ όσα βλέπει εκείνη τη στιγμή(…) Είναι πολύ απλό αρκεί να σκεφτεί ένα προτέρημα για να το δει σ αυτόν πού αγαπά. Είναι εύκολο να δει σε ποια πράγματα είναι απαραίτητη η ομορφιά(…) ακόμα και τα μικρό ελαττώματα του προσώπου του ,τα σημάδια της ευλογιάς λόγου χάρη προκαλούν τρυφερότητα στον άνθρωπο πού αγαπά και τον βυθίζουν σε ονειροπόλημα όταν τα διακρίνει σε άλλη γυναίκα. Τι γίνεται όταν τα βλέπει στην αγαπημένη του; Γιατί κοιτώντας εκείνο το μικρό σημαδάκι νιώθει ευχάριστα συναισθήματα, απείρως ενδιαφέροντα, πού ανανεώνονται με απίστευτη ορμή στη θέα εκείνου του σημαδιού ακόμη και στο πρόσωπο μιας άλλης γυναίκας. Αν μ΄ αυτό τον τρόπο φθάνουμε να προτιμούμε και να αγαπούμε την ασχήμια σημαίνει πως σ΄ αυτή τη περίπτωση η ασχήμια είναι ομορφιά »
Σταντάλ




«Ο Έρωτας πλάι στον θάνατο, πριν δώσει το όνομα του στη φροϋδική θεωρία των ορμών, ήταν το προϊόν μιας δημιουργικής έκλαμψης που συντελέστηκε εκεί , στην παραμεθόριο των σημασιών. Έρωτας και θάνατος βρέθηκαν πλάι-πλάι γιατί καμία λέξη πέρα από αυτήν, την τελευταία λύση, την ολοκληρωμένη, την ολοκληρωτική, την οριστική, δεν ήταν σε θέση να εκφράσει την ακαταμάχητη και πάντα αξεδίψαστη ορμή ταυ εραστή. Στην ερωτική εμπειρία νιώθουμε συχνά πλάι στην ενέργεια που μας σπρώχνει προς τον άλλο- ακόμα και τη στιγμή της πιο έντονης ηδονής, που είναι το κορυφαίο σημείο της ζωής- τη μυστηριώδη παρουσία του αγνώστου, του φραγμού και την επιθυμία της εκμηδένισης. Η ένωση του έρωτα, που πριν την φανταζόμαστε σαν σημείο αποκορύφωσης όπου όλες οι εντάσεις συντίθενται αρμονικά, ύστερα αποκαλύπτεται πηγή νέων εντάσεων και ανίκανη να οδηγήσει στην τέλεια αρμονία, γι αυτό και η τελική της πραγμάτωση προβάλλεται στην ονειροπόληση ή στον θάνατο, σαν αυτές οι δυο καταστάσεις να είναι οι μόνες που μπορούν να γαληνέψουν οριστικά τις εντάσεις»
Μαρκουζε, Ερως και πολιτισμός